Abstract:
การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงพรรณนา มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาลักษณะและปัจจัยพื้นฐานของผู้รับบริการที่มาโรงพยาบาลสระบุรีโดยตรงโดยไม่ผ่านหน่วยบริการปฐมภูมิเครือข่ายโรงพยาบาลสระบุรี ในด้านปัจจัยส่วนบุคคล การใช้บริการสุขภาพ เหตุผลที่ไม่ไปหน่วยบริการปฐมภูมิ สิ่งที่ต้องปรับปรุงหน่วยบริการปฐมภูมิ เหตุผลที่มารับบริการที่โรงพยาบาลสระบุรี ความพึงพอใจต่อการให้บริการของโรงพยาบาลสระบุรี และความแตกต่างของปัจจัยส่วนบุคคลกับคะแนนเฉลี่ยความพึงพอใจ เก็บข้อมูลระหว่าง 1-30 เมษายน 2546 โดยใช้แบบสัมภาษณ์ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้รับบริการจากหน่วยปฐมภูมิ 2-7 ที่มาโดยตรงโดยไม่ผ่านหน่วยบริการปฐมภูมิเครือข่ายโรงพยาบาลสระบุรีมารับบริการผู้ป่วยนอกที่โรงพยาบาลสระบุรีจำนวน 500 คน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล Mann-Whitney U test และ Kruskal Wallis test ผลการศึกษาด้านปัจจัยส่วนบุคคลส่วนใหญ่เป็นหญิงร้อยละ 73.0 อายุระหว่าง 16-59 ปี ร้อยละ 65.6 ที่อยู่ในพื้นที่บริการของหน่วยปฐมภูมิ 2 มากที่สุด ร้อยละ 25.8 มีสถานภาพสมรสคู่ ร้อยละ 52.8 ระดับการศึกษาประถมศึกษา ร้อยละ 60.0 รายได้ต่ำกว่า 5,000 บาท ร้อยละ 64.6 สถานการณ์เงินของครอบครัวพอใช้ ร้อยละ 50.0 ด้านการใช้บริการสุขภาพ ส่วนใหญ่ใช้เวลาเดินทางไปหน่วยบริการปฐมภูมิภายใน 30 นาที ร้อยละ 79.4 เหตุผลที่ไปรับบริการที่หน่วยปฐมภูมิคือ ใกล้บ้านร้อยละ 56.0 เหตุผลที่ไม่ไปรักษาที่หน่วยปฐมภูมิคือ ไม่มีแพทย์ตรวจร้อยละ 31.0 สิ่งที่หน่วยบริการปฐมภูมิต้องปรับปรุงคือให้มีแพทย์ตรวจร้อยละ 90.4 เมื่อเจ็บป่วยรับบริการที่โรงพยาบาลสระบุรี ร้อยละ 71.6 เหตุผลที่มารักษาที่โรงพยาบาลสระบุรีโดยตรงคือ ประทับใจในบริการ ร้อยละ97.8 รองลงมาเชื่อในการรักษาของแพทย์ ร้อยละ 83.0 ความพึงพอใจต่อบริการของโรงพยาบาลสระบุรี เมื่อแยกรายข้อพบว่ามีร้อยละของความพึงพอใจมากถึงมากที่สุดต่อค่าใช้จ่ายคุ้มกับบริการที่ได้รับ รองลงมาความพึงพอใจต่อบริการที่ประทับใจ 87.4 และ 78.0 ตามลำดับ ความแตกต่างปัจจัยส่วนบุคคลกับคะแนนเฉลี่ยความพึงพอใจพบว่าอายุ ที่อยู่ สถานภาพสมรส การศึกษา รายได้ สถานการณ์เงินของครอบครัวที่แตกต่างกัน มีผลต่อคะแนนเฉลี่ยความพึงพอใจแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ผลการศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าภาวะใกล้บ้านของหน่วยบริการปฐมภูมิและการมีแพทย์ตรวจที่หน่วยบริการปฐมภูมิเป็นปัจจัยที่สำคัญที่สุดที่ทำให้ผู้รับบริการมาโรงพยาบาลสระบุรีโดยตรงโดยไม่ผ่านหน่วยบริการปฐมภูมิเครือข่ายโรงพยาบาลสระบุรี นอกจากนี้ความรู้เกี่ยวกับลักษณะและปัจจัยพื้นฐานอื่นๆ สามารถนำไปใช้ในการพัฒนา ปรับปรุง และการจัดตั้งหน่วยบริการปฐมภูมิที่มีประสิทธิภาพต่อไป
