การรื้อฟื้นคดีแพ่งขึ้นพิจารณาใหม่

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้มุ่งศึกษาหลักกฎหมายเกี่ยวกับการแก้ไขคำพิพากษาหรือการบรรเทาผลของคำพิพากษาที่เกิดขึ้นโดยมิชอบ และคดีถึงที่สุดแล้ว โดยไม่สามารถแก้ไขด้วยการอุทธรณ์ฎีกาหรือวิธีอื่นได้ไม่ว่าวิธีการแก้ไขนั้น จะมีวิธีดำเนินการหรือมีชื่อเรียกอย่างไร จากการศึกษาพบว่า ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งบัญญัติวิธีการในการแก้ไขคำพิพากษาถึงที่สุด ที่มีข้อผิดพลาดไว้หลายกรณี ตัวอย่างเช่น การแก้ไขคำพิพากษาที่มีข้อผิดพลาดหรือ ผิดหลงเล็กน้อย (มาตรา 143) คำพิพากษาหรือคำสั่งขัดกัน (มาตรา 146) การเพิกถอนกระบวนพิจารณาที่ ผิดระเบียบ (มาตรา 27) การร้องสอดเข้ามาในชั้นบังคับคดี (มาตรา 57) อย่างไรก็ดี บทบัญญัติข้างต้น สามารถแก้ไขข้อผิดพลาดต่างๆ ในกรณีที่คำพิพากษาถึงที่สุดได้ในระดับหนึ่งเท่านั้น ผู้วิจัยพบว่า ยังมีข้อผิดพลาดที่เกิดขึ้นจากคำพิพากษาอีกหลายประการที่ยังคงผูกพันคู่ความหรือบุคคลภายนอกอยู่ และยังไม่มีบทบัญญัติโดยชัดแจ้งเพื่อแก้ไขหรือบรรเทาความเสียหายที่เกิดจากคำพิพากษาเหล่านี้ เช่น มีพยานหลักฐานใหม่ พยานหลักฐานในคดีเดิม เป็นเท็จ คำพิพากษานั้นได้ตัดสินเพราะความทุจริตของผู้เกี่ยวข้องในกระบวนการศาลตัดสินข้อเท็จจริงในคดีแพ่งเกี่ยวเนื่องกับคดีอาญา โดยไม่ได้นำข้อเท็จจริงในคดีอาญามาตัดสินเป็นต้น วิทยานิพนธ์นี้ยืนยันว่าประเทศไทยยังมีความต้องการกฎหมายเพื่อนำมาใช้แก้ไขข้อผิดพลาดในคำพิพากษาที่ถึงที่สุดแล้วในกรณีอื่นๆ อีก ดังนั้นจึงเป็นการพิสูจน์ว่าสมมติฐานที่ว่า “ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาใหม่ไม่เพียงพอ สมควรที่จะมีการแก้ไข หรือ ตรากฎหมายใหม่ที่เหมาะสม เพื่อเป็นช่องทางให้สามารถบรรเทาความเสียหายที่เกิดขึ้นจากคำพิพากษาที่ตัดสินโดยมิชอบได้มากขึ้น” นั้นเป็นจริง และควรมีการปรับปรุงประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งเพื่อเปิดโอกาสให้ผู้ที่เกี่ยวข้องสามารถแก้ไขคำพิพากษาที่ถึงที่สุดแล้วได้ ตามรูปแบบที่ผู้เขียนเสนอแนะไว้ท้ายวิทยานิพนธ์นี้