Abstract:
การศึกษาผลกระทบทางการเมืองจากความสัมพันธ์ระหว่างไทย-สหรัฐอเมริกา (พ.ศ. 2463 - พ.ศ. 2506) วัตถุประสงค์ในการวิจัยเรื่องนี้ คือเพื่อศึกษาจุดเริ่มต้นของความสัมพันธ์ระหว่างไทยและสหรัฐอเมริกา การเมืองระหว่างประเทศซึ่งสหรัฐอเมริกาเข้ามามีบทบาทช่วยเหลือประเทศไทยแก้ไขสนธิสัญญาไม่เสมอภาคเกี่ยวกับสิทธิสภาพนอกอาณาเขตในปี พ.ศ. 2463 และตั้งแต่นั้นมาความสัมพันธ์ระหว่างประเทศทั้งสองได้วิวัฒนาการมาเป็นขั้น ๆ โดยแสดงให้เห็นถึงผลกระทบต่อสภาพทางการเมือง การทหาร และเศรษฐกิจ และสังคม เพื่อแสดงให้เห็นถึงวิวัฒนาการดังกล่าว ผู้วิจัยได้แบ่งการวิจัยออกเป็น 6 บท ดังนี้คือ บทนำกล่าวถึงที่มาของปัญหา, วัตถุประสงค์ของการวิจัย, วิธีการค้นคว้าวิจัย, ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับจากงานวิจัย บทที่ 1 คือ ช่วงเริ่มต้นของความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับสหรัฐอเมริกา ระหว่าง พ.ศ. 2463 ถึงก่อนสงครามโลกครั้งที่สอง เป็นช่วงแห่งการสร้างความสัมพันธ์ทีดี เป็นช่วงที่มีการแก้ไขสนธิสัญญาความไม่เสมอภาคเกี่ยวกับสิทธิสภาพนอกอาณาเขต ซึ่งที่ปรึกษาชาวอเมริกันได้เข้ามามีบทบาทในการช่วยเหลือแก้ไขสนธิสัญญาดังกล่าว บทที่ 2 คือช่วงระหว่างสงครามโลกครั้งที่สองเป็นช่วงที่ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศไทยกับสหรัฐอเมริกาเป็นไปอย่างแน่นแฟ้นยิ่งขึ้น จนเป็นผลทำให้ดำเนินนโยบายโน้มเอียงเข้าสหรัฐอเมริกาอย่างเด่นชัดหลังสงครามสิ้นสุดลง การดำเนินนโยบายของไทยและของสหรัฐอเมริกาและท่าทีที่มีต่อกันในระหว่างสงครามโลกเป็นสภาพการณ์ที่น่าสนใจอย่างยิ่ง และเป็นช่วงเวลาสำคัญมากในประวัติความเป็นเอกราชและบูรณภาพของประเทศไทยเพื่อก้าวออกไปสู่การยอมรับนานาชาติในโลกเสรีอยางทัดเทียม บทที่ 3 คือ ช่วงความสัมพันธ์ไทย-สหรัฐอเมริกาหลังสงครามโลกครั้งที่สอง เป็นช่วงที่ไทยได้เปลี่ยนนโยบายการเป็นกลางมาเป็นนโยบายที่ฝักใฝ่ฝายตะวันตก ทั้งนี้เพราะไทยพยายามรักษาผลประโยชน์ของไทยให้มากที่สุด ไทยจึงเปิดศักราชยุคใหม่ของความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ คือยุคแห่งความร่วมมืออย่างใกล้ชิดกับโลกตะวันตก โดยเฉพาะกับสหรัฐอเมริกา ทั้งนี้เพื่อทำการสะกัดกั้นการขยายตัวของคอมมิวนิสต์ บทที่ 4 คือช่วงความสัมพันธ์ไทยสหรัฐอเมริกาในสมัยจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ เป็นช่วงแห่งความสัมพันธ์ที่เปลี่ยนแปลง ขึ้นอยู่กับสถานการณ์ทางการเมืองภายในประเทศและประเทศใกล้เคียง จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ พยายามที่จะดำเนินโยบายที่เป็นอิสระ โดยมิให้มหาอำนาจเข้ามามีอิทธิพลทางการเมืองในประเทศไทย แต่ต่อมาเนื่องจากสภาพแวดล้อมบีบบังคับ จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชน์จึงจำเป็นต้องเปลี่ยนนโยบายกลับมาสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับสหรัฐอเมริกา บทที่ 5 คือบทสรุปของความสัมพันธ์ระหว่างไทย-สหรัฐอเมริกาตลอดระยะเวลา 43 ปีที่ผ่านมา
