การดีดบ้านไม้ 2 ชั้น : กรณีศึกษา เทศบาลตำบลหัวเวียง ตำบลหัวเวียง อำเภอเสนา จังหวัดอยุธยา

Abstract

เหตุการณ์น้ำท่วมที่เกิดขึ้นเป็นประจำในหลายพื้นที่ในประเทศไทย มีหลายพื้นที่ได้รับผลกระทบเป็นอย่างมาก ในปีพ.ศ.2554 ที่ผ่านมา อยุธยาเป็นหนึ่งในจังหวัดที่โดนน้ำท่วมขังอย่างหนักเป็นเวลายาวนานกว่า 5 เดือน ด้วยความที่เป็นพื้นที่แอ่งกระทะและเป็นพื้นที่รับน้ำเพื่อป้องกันน้ำท่วมเข้าสู่กรุงเทพมหานคร หมู่บ้านในตำบลหัวเวียง อ.เสนา จ.อยุธยา ที่ตั้งอยู่ริมแม่น้ำน้อย ก็ได้รับผลกระทบถูกน้ำท่วมขังเป็นเวลานาน ชาวบ้านหลายครัวเรือนเลือกที่จะใช้วิธีการดีดบ้านเพื่อยกตัวอาคารบ้านเรือนที่เป็นบ้านไม้ใต้ถุนสูงให้สูงมากขึ้นเพื่อให้พ้นระดับน้ำท่วมสูงสุด วิธีการดีดบ้านจึงนับเป็นวิธีการหนึ่งซึ่งมีประสิทธิภาพเพื่อการปรับตัวให้เข้ากับสภาพน้ำท่วมในระยะเวลาอันสั้น ผลจากการลงพื้นที่สำรวจ รังวัดบ้านกรณีศึกษา สัมภาษณ์ชาวบ้าน และสัมภาษณ์ช่างผู้รับทำการดีดบ้านในพื้นทื่ พบว่าการดีดบ้านของช่างพื้นถิ่นนั้น ไม่ได้มีการเรียนรู้เป็นแบบแผนมาโดยตรงตั้งแต่อดีต แต่เป็นการลองผิดลองถูกจากการยกบ้านทรุดบ้านเอียง การอธิบายและคำนวณโครงสร้างเกิดจากความเคยชินและการประมาณโดยปราศจากทฤษฎีรองรับ โดยการศึกษาวิธีการดีดบ้านไม้ 2 ชั้น ใช้วิธีการเขียนผังพื้น หุ่นจำลอง ของบ้านกรณีศึกษาในช่วงก่อน ระหว่าง และหลังการดีดบ้าน เพื่อใช้ในการอธิบายขั้นตอนการดีดบ้านไม้ 2 ชั้น หลังจากนั้นจึงวิเคราะห์การดีดบ้านในแต่ละขั้นตอนเพื่อหาประเด็นและข้อสงสัยที่ส่งผลต่อมาตราฐานในการดีดบ้านในด้านต่างๆและนำเสนอแนวทางการคงมาตราฐานความปลอดภัยแก่การดีดบ้านไม้ 2 ชั้น จากการศึกษาการดีดบ้านไม้ 2 ชั้น มีขั้นตอนจำแนกออกมาได้เป็นช่วงๆทั้งหมด 4 ช่วง ประกอบด้วย 15 ขั้นตอนใหญ่ ได้แก่ -ขั้นการเตรียมการ ได้แก่ ที่มา, การติดต่อเจรจา, การเตรียมอุปกรณ์ -ขั้นตอนก่อนการดีดบ้าน ได้แก่ ขั้นตอนการเตรียมการ, ติดตั้งอุปกรณ์ช่วยการทรงตัว, ประเมินระบบฐานรากและเสา, ติดตั้งอุปกรณ์การดีดบ้าน, การจัดการระบบเสาบ้าน, ติดตั้งอุปกรณ์วัดระดับบ้าน -ขั้นตอนการดีดบ้าน ได้แก่ ลักษณะของการดีดบ้าน, ขั้นตอนในการดีดบ้าน -ขั้นตอนหลังการดีดบ้าน ได้แก่ การถอดเสาเดิม,การเตรียมหลุมวางเสาใหม่,การใส่เสาใหม่,การเก็บรายละเอียด จากขั้นตอนทั้งหมดสามารถวิเคราะห์ถึงรายละเอียดประเด็นปัญหาและข้อสงสัยที่เกิดขึ้นในแต่ละขั้นตอน โดยแบ่งประเด็นและข้อสงสัยตามองค์ประกอบของเทคโนโลยี ได้เป็น 2 หมวด 1.ประเด็นและข้อสงสัยทางด้านรูปธรรม 2.ประเด็นและข้อสงสัยทางด้านนามธรรม โดยพบว่าพบทั้งประเด็นที่มีผลจากทั้งการทำสัญญา การรับแรงที่ส่งผลให้เกิดความเสียหายในโครงสร้างโดยใช้หลักทางกลศาสตร์การรับแรงมาอธิบายในรายละเอียดและหาข้อแก้ไขจากหลักการดังกล่าว เพื่อสร้างมาตราฐานความปลอดภัยในการดีดบ้านให้แก่ชุมชน แล้วจึงนำข้อมูลที่ได้ทั้งหมดมาศึกษาเปรียบเทียบกับความสามารถของช่างและขาวบ้านในชุมชน พบว่าช่างและชาวบ้านในชุมชนนั้นสามารถทำการดีดบ้านได้เองโดยผ่านการเรียนรู้จากช่างดีดบ้านเพื่อศึกษาในขั้นตอนที่เกี่ยวกับการดีดบ้านและทำซ้ำให้เกิดความชำนาญพัฒนาจนเกิดเป็นเทคโนโลยีที่เหมาะสมสำหรับคนในชุมชน