Abstract:
วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มุ่งศึกษาถึงมาตรการต่างๆ ในการคุ้มครองพยานในคดีอาญาเพื่อหาแนวทางที่เหมาะสมในการกำหนดเป็นมาตรการพิเศษในการคุ้มครองพยานที่เป็นผู้ต้องขังในเรือนจำ โดยศึกษามาตรการตามพระราชบัญญัติคุ้มครองพยานในคดีอาญา พ.ศ. 2546 ประกอบกับศึกษาเทียบเคียงกับระบบคุ้มครองพยานในเรือนจำ และกฎหมายคุ้มครองพยานในต่างประเทศ
จากการศึกษาพบว่ามาตรการคุ้มครองพยานทั้งมาตรการทั่วไปและมาตรการพิเศษที่กำหนดไว้ในพระราชบัญญัติคุ้มครองพยานในคดีอาญา พ.ศ. 2546 ยังไม่เพียงพอในการที่จะให้ความคุ้มครองแก่พยานบุคคลที่มีสถานภาพเป็นผู้ต้องขังในเรือนจำ โดยเหตุผลที่ว่าหากผู้ต้องขังเป็นพยานในการกระทำความผิดแล้วไม่อาจเปลี่ยนภูมิลำเนา เปลี่ยนชื่อหรือเปลี่ยนอาชีพได้อีก การคุ้มครองพยานซึ่งเป็นมาตรการทั่วไปและมาตรการพิเศษ นอกจากนี้พบว่ายังมีปัญหาบางประการ อาทิ ปัญหาเกี่ยวกับการจัดให้พยานอยู่ในสถานที่ที่ปลอดภัย ปัญหาเกี่ยวกับการย้ายที่อยู่ การเปลี่ยนชื่อตัว ชื่อสกุลและการดำเนินการเพื่อให้มีอาชีพที่เหมาะสมต่อไปในอนาคต ดังนั้นจึงสมควรกำหนดมาตรการพิเศษขึ้นมาเสริมเพื่อให้มีมาตรการที่เหมาะสมในการคุ้มครองพยานที่เป็นผู้ต้องขังในเรือนจำ โดยให้มีการจัดทำบันทึกข้อตกลงระหว่างกรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ กับกรมราชทัณฑ์ ในการประสานงานกรณีที่พยานในคดีอาญาเป็นผู้ต้องขังในเรือนจำ นอกจากนี้ควรจะมีการให้ความรับรองแก่พยานว่าจะได้รับความคุ้มครองความปลอดภัยอันเนื่องมาจากการไปเป็นพยาน และพยานจะได้รับเงินค่าตอบแทนในช่วงเวลาที่เป็นพยานตลอดจนดูแลผู้ที่เกี่ยวข้องเป็นญาติสนิท เช่น บิดามารดา สามีภรรยา บุตรของพยาน นอกจากนี้ควรนำระบบการคุ้มครองพยานในมาตรการของต่างประเทศมาปรับใช้ให้เกิดความเหมาะสมเพื่อให้การคุ้มครองพยานที่เป็นผู้ต้องขังในเรือนจำมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้นส่งผลให้เกิดความก้าวหน้าต่อกระบวนการยุติธรรมต่อไป
