Abstract:
สัญญาทางปกครองของไทยได้รับอิทธิพลมาจากกลุ่มประเทศที่ใช้ระบบประมวลกฎหมาย (Civil Law) เป็นหลัก ในปัจจุบันแม้จะมีการแยกสัญญาทางปกครองออกจากสัญญาทางแพ่ง แต่ก็ยังไม่มีบทบัญญัติหรือหลักกฎหมาย เกี่ยวกับการทำสัญญาทางปกครองโดยตรง ทำให้กรณีการแก้ไขสัญญาทางปกครองไม่มีกระบวนการหรือกฎเกณฑ์เฉพาะที่จะนำมาใช้บังคับ พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 กำหนดเพียงความหมายของสัญญาทางปกครองบางประเภท เขตอำนาจศาลปกครอง และระยะเวลาการใช้สิทธิฟ้องคดีปกครอง แต่ไม่ได้กำหนดเรื่องการแก้ไขสัญญาทางปกครองเอาไว้ ด้วยเหตุนี้การแก้ไขตามแนวทางที่ทำกันอยู่ในปัจจุบันก็คือ ในบางสัญญามีการกำหนดหลักเกณฑ์การแก้ไขไว้ในตัวสัญญา บางสัญญาก็ใช้หลักเกณฑ์เอกสิทธิ์ฝ่ายเดียวของรัฐ การแก้ไขดังกล่าวก่อให้เกิดปัญหาฟ้องร้อง ต้องให้ฝ่ายตุลาการเป็นผู้ชี้ขาดถึงความชอบด้วยกฎหมาย ของการแก้ไข ดังนั้น การศึกษาถึงปัญหาทางกฎหมายและนำเสนอแนวทางแก้ไขในเรื่องดังกล่าวจึงเป็นประโยชน์เพื่อให้การใช้สัญญาทางปกครองเป็นเครื่องมือในการมอบบริการสาธารณะให้ผู้อื่นไปจัดทำบรรลุเป้าหมายอย่างมีประสิทธิภาพ จากการศึกษาพบว่า ปัญหาทางกฎหมายของกการแก้ไขสัญญาทางปกครองมี 2 ลักษณะโดยมีแนวทางการปรับปรุงดังนี้
1. ปัญหาการแก้ไขสัญญาทางปกครองที่มีข้อตกลงร่วมกันของคู่สัญญาในเรื่องการแก้ไขเอาไว้ ควรสร้างความรู้ความเข้าใจในหลักเกณฑ์และแนวทางการดำเนินการตามข้อตกลง รวมทั้งกำหนดมาตรการที่เกี่ยวข้องกับการแก้ไขสัญญาทางปกครอง เพื่อความโปร่งใสและป้องกันปัญหาการทุจริต 2. ปัญหาการแก้ไขสัญญาทางปกครองโดยใช้อำนาจฝ่ายเดียวของรัฐ ควรสร้างความรู้ความเข้าใจในหลักกฎหมายพื้นฐานของสัญญาทางปกครอง รวมทั้งปรับปรุงกฎหมายสำคัญที่เกี่ยวกับสัญญาทางปกครองใน 2 ประเด็น 2.1 บัญญัติหลักเกณฑ์เรื่องอำนาจเอกสิทธิ์ของฝ่ายรัฐในการแก้ไขสัญญาทางปกครองที่ชัดเจนในพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 โดยกำหนดขอบเขตของการใช้อำนาจในเรื่องต่างๆว่าใช้ได้แค่ไหนเพียงใด และที่สำคัญคือการบัญญัตินิยามของคำว่า “เอกสิทธิ์” เพื่อเป็นฐานอำนาจในเรื่องดังกล่าว 2.2 บัญญัติขั้นตอนการดำเนินการในการแก้ไขสัญญาไว้ในพระราชบัญญัติว่าด้วยการให้เอกชนเข้าร่วมงานหรือดำเนินการในกิจการของรัฐ พ.ศ. 2535
