Abstract:
การวิจัยเรื่อง การประยุกต์ใช้องค์ประกอบทางเรขศิลป์เพื่อสื่อสารวัฒนธรรมอีสาน เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) มีวัตถุประสงค์เพื่อกำหนดองค์ประกอบและหลักการเรขศิลป์จากผ้าทอลายขิด ที่สามารถสื่อถึงวัฒนธรรมอีสานได้อย่างชัดเจน และมีความเหมาะสม ดำเนินการวิจัย โดยการศึกษาแนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับเนื้อหาผ้าทอลายขิดและการใช้องค์ ประกอบทางเรขศิลป์ จากการศึกษาวรรณกรรมพบว่ามีเกณฑ์การแบ่งกลุ่มแม่ลายผ้าทอลายขิด ออกเป็น 4 ประเภทได้แก่ ประเภทที่ 1 ลายเรขาคณิต ประเภทที่ 2 ลายจากธรรมชาติและสิ่งของเครื่องใช้ ประเภทที่3 ลายพัฒนา และประเภทที่ 4 ลายผสม วิจัยกลุ่มตัวอย่างผ้าทอลายขิดทั้งสิ้น 109 ลาย นำไปสร้างเป็นแบบสอบถามเพื่อเก็บข้อมูล จากผู้เชี่ยวชาญด้านผ้าทอลายขิดจำนวน 5 ท่าน จากนั้นนำข้อมูลที่ได้กลับมาทำการวิเคราะห์และสรุปผล โดยแสดงในรูปจำนวนของร้อยละ และจัดเรียงตามลำดับคะแนนสูงต่ำผลสรุปของการวิจัยสามารถนำมาเป็นแนวทางในการออกแบบได้ดังนี้การออกแบบสื่อเรขศิลป์เพื่อสื่อสารถึงวัฒนธรรมอีสาน มีการหาที่มาของผ้าทอลายขิด เพื่อใช้เป็นแนวทางในการออกแบบทั้งหมด 4 ลำดับ โดยมีที่มาจากพรรณไม้มากที่สุด รองลงมาคือ มีที่มาจากสิ่งของเครื่องใช้ ความเชื่อและจินตนาการ และรูปทรงเรขาคณิตการออกแบบสื่อเรขศิลป์เพื่อสื่อสารถึงวัฒนธรรมอีสาน มีการใช้ทฤษฏีเรื่องรูปทรงเรขาคณิต เพื่อใช้เป็นองค์ประกอบทางเรขศิลป์ทั้งหมด 5 รูปทรง โดยมีการใช้รูปทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้าและ รูปทรงสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูนมากที่สุด รองลงมาคือ รูปทรงสี่เหลี่ยมจัตุรัส รูปทรงสี่เหลี่ยมด้านขนาน รูปทรงสามเหลี่ยมหน้าจั่ว และรูปสามเหลี่ยมด้านเท่าการออกแบบสื่อเรขศิลป์เพื่อสื่อสารถึงวัฒนธรรมอีสาน มีการใช้โทนสี เพื่อใช้เป็นองค์ประกอบทางเรขศิลป์ทั้งหมด 2 โทนสี โดยมีการใช้โทนสี Vivid Tones และ Subdued Tones
การออกแบบสื่อเรขศิลป์เพื่อสื่อสารถึงวัฒนธรรมอีสาน มีการใช้ทฤษฏีเรื่องรูปทรงระนาบ เพื่อใช้เป็นองค์ประกอบทางเรขศิลป์ทั้งหมด 3 รูปทรง โดยมีการใช้รูปทรงเรขาคณิต (Geometric Form) มากที่สุด รองลงมาคือ รูปทรงจากเส้นตรง (Rectilinear Form) และรูปทรงอปกติ (Irregular Form)การออกแบบสื่อเรขศิลป์เพื่อสื่อสารถึงวัฒนธรรมอีสาน มีการใช้ทฤษฏีเรื่องการซ้ำ เพื่อใช้เป็นองค์ประกอบทางเรขศิลป์ทั้งหมด 4 โครงสร้าง โดยมีการใช้โครงสร้างการซ้ำแบบโครงสร้างสี่เหลี่ยม (Square network) มากที่สุด รองลงมาคือ โครง สร้างแบบเรียงลำดับและลดหลั่น (Brick & Half - Drop network) โครงสร้างสามเหลี่ยม (Triangle network) และโครงสร้างรูปเพชร (Diamond network)การออกแบบสื่อเรขศิลป์เพื่อสื่อสารถึงวัฒนธรรมอีสาน มีการใช้ทฤษฏีเรื่องจังหวะ เพื่อใช้เป็นองค์ประกอบทางเรขศิลป์ทั้งหมด 2 จังหวะ โดยมีการใช้จังหวะการซ้ำ (Repetition Rhythm) มากที่สุด รองลงมาคือ จังหวะการสลับ (Alternation Rhythm)