ผลกระทบของการติดเชื้อ Streptococcus uberis เข้าเต้านมโคต่อคุณภาพน้ำนมดิบ

Abstract

การศึกษาผลกระทบของการติดเชื้อ Streptococcus uberis เข้าสู่เต้านมโคต่อคุณภาพน้ำนมดิบในฟาร์มโคนมรายย่อย ทั้งหมด 30 ฟาร์ม ในพื้นที่จังหวัดนครปฐม ทำการเก็บตัวอย่างน้ำนมในฟาร์มทุกสองเดือน จำนวน 5 ครั้งต่อฟาร์ม ช่วงเดือนเมษายน 2550 ถึงเดือนกุมภาพันธ์ 2551 ตัวอย่างน้ำนมที่นำมาตรวจวินิจฉัยทางห้องปฏิบัติการ ได้แก่ 1)น้ำนมถังรวม ทำการตรวจนับจำนวนจุลินทรีย์ทั้งหมด จำนวนแบคทีเรียกลุ่มโคไลฟอร์ม และจำนวนเซลล์โซมาติก 2)น้ำนมรายเต้านมทุกเต้านม ในแม่โครีดน้ำนมที่ให้ผลบวกกับการทดสอบด้วยน้ำยาซี.เอ็ม.ที. เพื่อเพาะแยกเชื้อสาเหตุของการติดเชื้อจุลินทรีย์เข้าสู่เต้านม สำหรับเต้านมที่วินิจฉัยว่ามีการติดเชื้อ Streptococcus uberis ทำการตรวจนับจำนวนแบคทีเรียในตัวอย่างน้ำนมที่ได้จากเต้านมดังกล่าว ทำการเปรียบเทียบจำนวนเซลล์โซมาติกและองค์ประกอบของตัวอย่างน้ำนมจากเต้านมที่มีการติดเชื้อ Streptococcus uberis และจากเต้านมที่ไม่มีการติดเชื้อ ภายในแม่โคตัวเดียวกัน การศึกษาพบค่าเฉลี่ยความชุกของการติดเชื้อ Streptococcus uberis เข้าสู่เต้านมระดับรายตัวโคและระดับรายเต้านม เท่ากับร้อยละ 20.56 และ 8.42 ตามลำดับ ค่าเฉลี่ยอุบัติการณ์ของการติดเชื้อ Streptococcus uberis เข้าสู่เต้านมระดับรายตัวโคและระดับรายเต้านมเท่ากับร้อยละ 10.38 และ 4.88 ตามลำดับ ความชุกของการติดเชื้อ Streptococcus uberis เข้าสู่เต้านมทั้งระดับรายตัวโคและระดับรายเต้านมมีแนวโน้มลดลงตลอดระยะเวลาการศึกษา แต่อุบัติการณ์ของการติดเชื้อ Streptococcus uberis มีค่าคงที่ อย่างไรก็ตาม ไม่พบความแตกต่างกันทางสถิติของค่าเฉลี่ยความชุกและอุบัติการณ์การติดเชื้อ Streptococcus uberis ทั้งในระดับรายตัวโคและระดับรายเต้านมในแต่ละครั้งที่ทำการศึกษา (p>0.05) แม่โคที่มีการติดเชื้อ Streptococcus uberis เข้าสู่เต้านม มีค่าเฉลี่ยของการปลดปล่อยเชื้อออกมาในน้ำนม เท่ากับ 6,479 โคโลนีต่อมล. (พิสัย 160-56,000 โคโลนีต่อมล.) โดยสัดส่วนของจำนวนเชื้อ Streptococcus uberis ที่มาจากเต้านมแม่โคที่มีการติดเชื้อ เปรียบเทียบกับจำนวนจุลินทรีย์ทั้งหมดในถังน้ำนมรวม เท่ากับร้อยละ 1.58 (พิสัยร้อยละ 0.000094-9.53) ความสัมพันธ์ของความชุกจากการเชื้อ Streptococcus uberis เข้าสู่เต้านมรายเต้านมกับจำนวนจุลินทรีย์ทั้งหมดในถังน้ำนมรวมมีค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เท่ากับ -0.3580 (p<0.05) เมื่อเปรียบเทียบกับตัวอย่างน้ำนมที่มาจากเต้านมที่ไม่มีการติดเชื้อ ภายในแม่โคตัวเดียวกัน พบว่าองค์ประกอบของตัวอย่างน้ำนมที่มาจากเต้านมที่มีการติดเชื้อ Streptococcus uberis มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ เช่น จำนวนเซลล์โซมาติกสูงขึ้น (p<0.0001) ส่วนองค์ประกอบของน้ำตาลแลคโตส (p<0.01) ไขมัน (p<0.01) ของแข็งทั้งหมด (p<0.01) และสัดส่วนไขมันต่อโปรตีน (p<0.01) ลดลง การติดเชื้อ Streptococcus uberis เข้าสู่เต้านมก่อให้เกิดเต้านมอักเสบ ส่งผลกระทบต่อสุขภาพเต้านมโคและองค์ประกอบน้ำนม แต่มีผลกระทบเพียงเล็กน้อยต่อจำนวนจุลินทรีย์ทั้งหมดในถังน้ำนมรวม