Abstract:
ศึกษาปัญหาการระงับข้อพิพาททางภาษีโรงเรือนและที่ดินของผู้เสียภาษี เนื่องจากบทบัญญัติของกฎหมายภาษีโรงเรือนและที่ดินบังคับใช้มานาน ทำให้เกิดข้อพิจารณาว่าบทบัญญัติกฎหมายดังกล่าวไม่เหมาะสมและไม่เป็นธรรม จึงทำให้ผู้เสียภาษีไม่ได้รับการคุ้มครองสิทธิ จากการศึกษาพบว่าบทบัญญัติกฎหมายภาษีโรงเรือนและที่ดินยังไม่ชัดเจน มีการตีความบทบัญญัติกฎหมายที่ก่อให้เกิดปัญหาข้อถกเถียงถึงการใช้อำนาจประเมินภาษีของเจ้าพนักงานว่า ยังขาดการควบคุมตรวจสอบให้เป็นไปตามหลักการกระทำทางการปกครองที่ชอบด้วยกฎหมาย ยังส่งผลให้เกิดข้อพิพาทระหว่างผู้ประเมินและผู้เสียภาษี และปรากฏว่ากระบวนการระงับข้อพิพาทยังไม่เป็นธรรมและไม่เอื้ออำนวยประโยชน์แก่ผู้เสียภาษีอย่างแท้จริง
เนื่องจากการระงับข้อพิพาทในชั้นฝ่ายปกครองในส่วนของการขอให้พิจารณาการประเมินใหม่ มีการกำหนดระยะเวลาในการยื่นอุทธรณ์ไว้ไม่เพียงพอที่จะทำให้ผู้เสียภาษีสามารถเตรียมการอุทธรณ์โต้แย้งคัดค้านการประเมินภาษีอากร รวมทั้งต้องอุทธรณ์ต่อผู้บริหารระดับสูงในหน่วยงานเดียวกัน ซึ่งมีส่วนได้เสียกับการประเมินดังกล่าวจึงขาดความเป็นกลาง อีกทั้งการตั้งคณะกรรมการพิจารณาวินิจฉัยอุทธรณ์ยังไม่มีบุคลากรที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน และไม่เปิดโอกาสให้ผู้อุทธรณ์นำพยานหลักฐานเข้าชี้แจง และการพิจารณาอุทธรณ์ไม่มีกำหนดระยะเวลาไว้ทำให้การพิจารณาอุทธรณ์ล่าช้า สำหรับการระงับข้อพิพาทในชั้นศาลมีบทบัญญัติกฎหมายว่ากำหนดเงื่อนไขให้ต้องวางเงินชำระค่าภาษีครบถ้วนตามประเมินก่อน ศาลจึงจะรับฟ้อง ซึ่งเงื่อนไขดังกล่าวทำให้เกิดภาระแก่ผู้เสียภาษี และไม่สอดคล้องกับบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญในส่วนที่เกี่ยวกับสิทธิในการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมได้โดยง่าย สะดวก รวดเร็ว รวมทั้งกฎระเบียบต่างๆ ค่าใช้จ่าย จะต้องไม่เป็นอุปสรรคแก่การเข้าถึงกระบวนการยุติธรรม จากสภาพปัญหาดังกล่าวผู้เขียนได้เสนอแนะให้มีการปรับปรุงกระบวนการระงับข้อพิพาทบางประการทั้งในฝ่ายปกครองและในชั้นศาล ให้สอดคล้องกับหลักความเป็นธรรมและคุ้มครองสิทธิผู้เสียภาษีอากรอย่างแท้จริง
