ปัญหาการปฏิบัติต่อพยานในคดีอาญา ศึกษากรณี : การปฏิบัติหน้าที่เหมาะสมต่อพยานในชั้นพนักงานสืบสวนสอบสวน

Abstract

พยานบุคคลในคดีอาญามีบทบาทและความสำคัญต่อกระบวนการยุติธรรมทั้งในชั้นสอบสวนและชั้นพิจารณาคดี ทั้งนี้ หากพยานหรือบุคคลที่จะมาเป็นพยานได้รับการปฏิบัติที่เหมาะสมจากเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องจะเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้บุคคลดังกล่าวเกิดความรู้สึกที่ดีต่อการมาเป็นพยานและยินดีที่จะให้ความร่วมมือแก่รัฐ ส่งผลดีต่อการพิสูจน์ความจริงในทางอรรถคดีและการอำนวยความยุติธรรม จากการศึกษาพบว่า การปฏิบัติงานด้านคุ้มครองพยานในชั้นพนักงานสืบสวนสอบสวน ซึ่งถือเป็นหน่วยงานแรกที่มีบทบาทในการให้ความคุ้มครองพยาน มีปัญหาเกิดขึ้นหลายประการ อาทิเช่น ปัญหาการปฏิบัติที่เหมาะสมต่อพยานในคดีอาญา ซึ่งพบว่าในหลายกรณีศึกษา พยานไม่ยินยอมที่จะได้รับความคุ้มครองโดยเจ้าหน้าที่ตำรวจ เนื่องจากขาดความมั่นใจในความปลอดภัย ,ปัญหาเกี่ยวกับการขาดแนวทางปฏิบัติที่ชัดเจนเกี่ยวกับการปฏิบัติต่อพยาน การปฏิบัติต่อพยานจึงเป็นไปในลักษณะของการใช้ดุลพินิจของพนักงานสืบสวนสอบสวน ทำให้มาตรฐานการปฏิบัติต่อพยานมีความแตกต่างกันไป , ปัญหาเกี่ยวกับทัศนคติของพยานที่มีต่อหน่วยงาน ซึ่งเป็นผลมาจากการที่เจ้าหน้าที่ตำรวจเข้าไปมีส่วนเกี่ยวข้องไม่ว่าทางตรงก็ทางอ้อมในคดีและปัญหาความล่าช้าในการประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ดังนั้น เพื่อความชัดเจนเกี่ยวกับแนวทางปฏิบัติที่เหมาะสมต่อพยานในคดีอาญาในชั้นพนักงานสืบสวนสอบสวน ผู้เขียนจึงได้เสนอแนะให้ออกระเบียบสำนักงานตำรวจแห่งชาติว่าด้วยแนวทางการปฏิบัติที่เหมาะสมต่อพยานในคดีอาญา พ.ศ. ... โดยมีสาระสำคัญเกี่ยวกับการยกย่องและให้เกียรติพยาน, การปฏิบัติต่อพยานที่มีความแตกต่างทางเพศ อายุ เชื้อชาติ ศาสนา , การปฏิบัติต่อพยานภายหลังพยานสิ้นสุดการคุ้มครอง, การปฏิบัติตนของเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง และการปฏิบัติตนของพยาน ทั้งนี้เพื่อเป็นแนวทางให้กับเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องนำมาใช้ปฏิบัติต่อพยานที่อยู่ในความควบคุมดูแล