Abstract:
งานวิจัยนี้มีจุดมุ่งหมายที่จะประเมินความเสี่ยงทางการคลังของกรุงเทพมหานคร ตลอดจนวิเคราะห์ปัจจัยอันเป็นสาเหตุที่ก่อให้เกิดความเสี่ยงทางการคลัง และการจัดการความเสี่ยงทางการคลังของกรุงเทพมหานคร ในช่วงปี พ.ศ. 2550-2553 ผู้วิจัยได้จัดเก็บสถิติทางการคลังจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในกรุงเทพมหานคร และสำรวจทัศนคติเกี่ยวการรับรู้และการจัดการความเสี่ยงทางการคลังของผู้บริหารและข้าราชการกรุงเทพมหานคร ซึ่งมีหน้าที่รับผิดชอบด้านการบริหารงานคลังและงบประมาณของกรุงเทพมหานคร จำนวน 125 ราย
ผลการศึกษาพบว่ากรุงเทพมหานครมีความเสี่ยงทางการคลังอยู่ในระดับต่ำ ไม่ว่าจะเป็นความเสี่ยงด้านการบริหารสภาพคล่อง การควบคุมดุลงบประมาณรายจ่ายประจำปี และการบริหารหนี้และภาระผูกพันทางการคลังระยะยาว ความเสี่ยงทางการคลังที่น่าจะเห็นได้ชัดเจนคือ แหล่งรายได้ที่แปรปรวนค่อนข้างสูง ซึ่งมีสาเหตุมาจากสภาวะวิกฤติการณ์ทางเศรษฐกิจที่รุนแรงและบ่อยครั้งมากขึ้น ส่งผลให้รายได้ของกรุงเทพมหานครมีความผันผวนและควบคุมได้ยากขึ้น กรุงเทพมหานครพึ่งพาแหล่งรายได้ที่จัดเก็บโดยหน่วยงานภายนอกในสัดส่วนที่สูง แหล่งรายได้ดังกล่าวนี้มีความผันผวนสูง ในขณะที่กรุงเทพมหานครไม่สามารถควบคุมหรือดำเนินการใดๆ ได้ เพราะเป็นหน่วยรับจัดสรรรายได้เท่านั้น สาเหตุอีกประการหนึ่งคือ กรุงเทพมหานครมีระบบการบริหารรายจ่ายที่ขาดประสิทธิภาพ ทำให้มีเงินเบิกจ่ายเหลื่อมปีในสัดส่วนที่สูง และยากต่อการควบคุมดุลการเงินการคลังให้เป็นไปตามแผนที่กำหนดไว้
ในส่วนของการจัดการความเสี่ยงทางการคลังนั้น พบว่า กรุงเทพมหานครมีระบบการจัดการความเสี่ยงทางการคลังเพียงบางส่วน อย่างไรก็ตาม ด้วยความตระหนักต่อสภาวะความเสี่ยงทางการคลังดังกล่าวของทั้งฝ่ายบริหาร และฝ่ายปฏิบัติการของกรุงเทพมหานคร จึงได้เริ่มดำเนินการวางแผนกาจัดการความเสี่ยงทางการคลังอย่างเป็นทางการ หากกรุงเทพมหานครได้นำแผนฯ ไปดำเนินการให้เป็นจริงในทางปฏิบัติ ก็จะช่วยบรรเทาความเสี่ยงทางการคลังในอนาคตได้
