Abstract:
การขยายตัวของธุรกิจฟาร์มสุนัข ทำให้การเก็บรักษาน้ำเชื้อสุนัขพ่อพันธุ์มีความสำคัญ วัตถุประสงค์ของการทดลองนี้ 1) เพื่อศึกษาความเป็นไปได้ในการใช้ไข่แดงผงแทนการใช้ไข่แดงสดเป็นส่วนประกอบ ในสารเจือจางน้ำเชื้อสุนัขแช่เย็น และ 2) พัฒนาสารเจือจางน้ำเชื้อในรูปแบบผงในการเก็บรักษาน้ำเชื้อสุนัขโดยการแช่เย็น การศึกษานี้ใช้สุนัขทั้งหมด 5 ตัว รีดเก็บน้ำเชื้อจากสุนัขครั้งละ 3 ตัวรวมน้ำเชื้อ แล้วแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ใส่สารเจือจางน้ำเชื้อเพื่อปรับให้มีความเข้มข้น 200 ล้านตัวต่อมิลลิลิตร โดยกลุ่มที่ 1 ใส่สารเจือจางน้ำเชื้อทริสไข่แดงสด กลุ่มที่ 2 ใส่สารเจือจางน้ำเชื้อทริสไข่แดงผง และกลุ่มที่ 3 ใส่สารเจือจางน้ำเชื้อทริสไข่แดงสด แล้วนำมาทำให้เป็นผง โดยผ่านกระบวนการทำแห้งแบบเยือกแข็ง ประเมินคุณภาพอสุจิ ได้แก่ อัตราการเคลื่อนที่ และระดับการเคลื่อนที่ไปข้างหน้า อัตราการมีชีวิต (สีย้อมไซเบอร์-โพรพิเดียม) ความสมบูรณ์ของอะโครโซม (สีย้อมฟิทซี พีเอ็นเอ-โพรพิเดียม) การทำงานของไมโทคอนเดรีย (สีย้อมเจซี-วัน) และการเกิดอะพ็อพโทซิสของอสุจิ (สีย้อมสนาฟ โยโปร และเอ็ทธิเดียมโฮโมไดเมอร์ ประเมินด้วยเครื่องโฟล์ไซโตมิเตอร์) หลังการแช่เย็น ที่เวลา 3 48 96 ชั่วโมง 7 วัน และ10 วัน ทำการทดลองซ้ำ 9 ครั้ง พบว่าการแช่เย็นอสุจิในสารเจือจางน้ำเชื้อทั้งสามชนิด มีอัตราการเคลื่อนที่ อัตราการมีชีวิต และความสมบูรณ์ของอะโครโซมของอสุจิ ไม่แตกต่างกันในทุกเวลาที่ทำการประเมิน อสุจิในสารเจือจางน้ำเชื้อทริสไข่แดงผง มีระดับการเคลื่อนที่ไปข้างหน้าต่ำกว่าสารเจือจางน้ำเชื้อทริสไข่แดงสด แต่ไม่ต่างจากสารเจือจางน้ำเชื้อทริสไข่แดงสดที่ผ่านกระบวนการทำแห้งแบบเยือกแข็ง (ที่ 3 ชั่วโมง : 3.9 ± 0.3, 4.6 ± 0.5 และ 4.2 ± 0.4 ตามลำดับ) และ (ที่ 48 ชั่วโมง : 3.2 ± 0.7, 3.8 ± 0.4 และ 3.7 ± 0.5 ตามลำดับ) มีจำนวนอสุจิที่มีผนังหุ้มเซลล์สมบูรณ์ (ไม่เกิดอะพ็อพโทซิส) ต่ำกว่าสารเจือจางน้ำเชื้อทริสไข่แดงสด และสารเจือจางน้ำเชื้อทริสไข่แดงสดที่ผ่านกระบวนการทำแห้งแบบเยือกแข็ง (ที่ 3 ชั่วโมง : 54.3 ± 8.4, 67.5 ± 8.3 และ 63.7 ± 6.5 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ) (ที่ 48 ชั่วโมง : 43.6 ± 9.5, 57.4 ± 5.3 และ 52.5 ± 10.0 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ) เพราะมีการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างของเยื่อหุ้มผนังเซลล์มากกว่า และมีจำนวนอสุจิที่มีการทำงานของไมโทคอนเดรียในระดับสูง สูงกว่าในสารเจือจางน้ำเชื้อทริสไข่แดงสด (ที่ 48 ชั่วโมง : 65.6 ± 3.8 และ 60.4 ± 6.8 ตามลำดับ) ดังนั้นจึงสรุปได้ว่า ไข่แดงผงสามารถใช้แทนไข่แดงสดเป็นส่วนประกอบของสารเจือจางน้ำเชื้อสุนัขได้ และการเปลี่ยนรูปสารเจือจางน้ำเชื้อทริสไข่แดงสด โดยการทำแห้งแบบเยือกแข็ง เป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการเพิ่มความสะดวกของการใช้ และยืดระยะเวลาการเก็บรักษาสารเจือจางน้ำเชื้อได้อีกด้วย