Abstract:
ศึกษาผลของอะลูมิเนียมต่อการเจริญเติบโตของข้าว (Oryza sativa L.) พันธุ์ กข31 ในระยะต้นกล้าและชักนำให้เกิดการกลายพันธุ์ด้วยรังสีเพื่อคัดเลือกต้นข้าวที่ทนอะลูมิเนียม ปลูกต้นกล้าในสารละลายธาตุอาหารที่เติมอะลูมิเนียมความเข้มข้น 0 - 100 mg/l ในรูปของ AlCl3 ที่ pH 3.9 พบว่าอะลูมิเนียมแสดงผลเด่นชัดในราก อะลูมิเนียม 25 mg/l มีผลกระตุ้นความยาวราก แต่ที่ 50 – 100 mg/l มีผลยับยั้งความยาวราก จึงใช้อะลูมิเนียมที่ความเข้มข้น 50 และ 100 mg/l ในการคัดเลือกต้นข้าวที่ทนอะลูมิเนียม ฉายรังสีแกมมา 0, 35 และ 50 Gy แก่แคลลัสจากคัพภะข้าว แล้วย้ายเลี้ยงในอาหารเหลวที่มีอะลูมิเนียมเป็นเวลา 10 วัน ก่อนชักนำให้เป็นต้น พบว่าเมื่อปริมาณรังสีและอะลูมิเนียมเพิ่มขึ้น เปอร์เซ็นต์แคลลัสตายจะเพิ่มขึ้น ในขณะที่เปอร์เซ็นต์แคลลัสที่ไม่มีการพัฒนา แคลลัสที่พัฒนาเป็นราก และแคลลัสที่เกิดกลุ่มเซลล์สีเขียวลดลง เมื่อย้ายแคลลัสลงอาหารใหม่ พบว่าแคลลัส ที่ฉายรังสี 35 Gy ในอาหารที่เติมอะลูมิเนียม 50 mg/l สามารถพัฒนาเป็นต้นได้ จึงนำออกปลูกเพื่อทดสอบความทนต่ออะลูมิเนียมต่อไป และได้ศึกษาการแสดงออกของยีน SR (sulphur reductase) และ LRR (leucien rich repeat) ในตัวอย่างแคลลัสข้าวที่ใช้คัดเลือกข้าวทนอะลูมิเนียม พบว่ายีน SR มีการแสดงออกที่ลดลงเมื่อปริมาณรังสีและความเข้มข้นของอะลูมิเนียมเพิ่มขึ้น
