Abstract:
วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ศึกษาถึงการนำวิธีพิจารณาความแพ่งมาใช้ในการพิจารณา คดีปกครอง ซึ่งโดยหลักวิธีพิจารณาคดีปกครองจะมีความแตกต่างแยกเป็นอิสระจาก วิธีพิจารณาความแพ่ง กล่าวคือ คดีแพ่งเป็นเรื่องเกี่ยวกับข้อพิพาทระหว่างเอกชนกับเอกชน ที่มีฐานะเท่าเทียมกัน วิธีพิจารณาความแพ่งจึงเป็นไปเพื่อปกป้องสิทธิประโยชน์ส่วนตัวของเอกชน ขณะที่คดีปกครองเป็นเรื่องเกี่ยวกับข้อพิพาทระหว่างรัฐกับเอกชน วิธีพิจารณา คดีปกครองจึงมีขึ้นเพื่อให้ศาลสามารถตัดสินคดีโดยการผสานประโยชน์สาธารณะกับประโยชน์ของเอกชนเข้าด้วยกันอย่างมีดุลยภาพ จากการศึกษาพบว่า แม้วิธีพิจารณาความทั้งสองประเภทจะมีลักษณะเฉพาะแตกต่างกัน แต่ก็ได้มีการนำเอาหลักกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งบางเรื่องมาบัญญัติไว้ในกฎหมายวิธีพิจารณาคดีปกครอง โดยมีเงื่อนไขว่าหลักที่นำมาใช้จะต้องเป็นหลักกฎหมายวิธีพิจารณาความทั่วไปและไม่ขัดต่อระบบวิธีพิจารณาคดีปกครอง ซึ่งในปัจจุบันมีประเด็นที่น่าพิจารณาเกี่ยวกับการนำวิธีพิจารณาความแพ่งมาใช้ในวิธีพิจารณาคดีปกครอง ดังนี้ 1) ส่วนที่นำมาใช้ในวิธีพิจารณา คดีปกครองแล้วแต่มีความไม่เหมาะสม โดยไม่เป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่กล่าวมาข้างต้น 2) ส่วนที่สมควรนำมาบัญญัติเพิ่มเติมไว้ในวิธีพิจารณาคดีปกครอง เพื่อให้วิธีพิจารณาคดีปกครองครบถ้วนสมบูรณ์มากยิ่งขึ้น และ 3) ส่วนที่เป็นข้อศึกษาเปรียบเทียบว่าสมควรหรือไม่ที่จะนำหลักการตามกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาใช้ในวิธีพิจารณาคดีปกครอง โดยเฉพาะหลักการเกี่ยวกับพยานหลักฐานตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งฉบับแก้ไขเพิ่มเติมปี พ.ศ. 2550 วิทยานิพนธ์ฉบับนี้จึงเสนอแนวทางในการแก้ไขปัญหาในส่วนที่นำมาใช้ในวิธีพิจารณาคดีปกครองโดยไม่เหมาะสมว่า ควรจะมีการบัญญัติหลักกฎหมายวิธีพิจารณาคดีปกครองในเรื่องที่เกิดปัญหาขึ้นมาใช้บังคับโดยเฉพาะ เพื่อทดแทนการนำกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาเป็นฐานในการบังคับใช้ดังเช่นที่เคยเป็นมา เพื่อให้กฎหมายวิธีพิจารณาคดีปกครองสามารถพัฒนาหลักกฎหมายของตนต่อไปได้ในอนาคต สำหรับกรณีวิธีพิจารณาความแพ่งที่สามารถนำมาปรับใช้ในวิธีพิจารณาคดีปกครองได้อยู่แล้วก็ควรนำเอาวิธีพิจารณาความแพ่งนั้นมาบัญญัติไว้เพิ่มเติมในวิธีพิจารณาคดีปกครอง ส่วนกรณีที่เป็นข้อศึกษาเปรียบเทียบว่าสมควรหรือไม่ที่จะนำหลักการตามกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาใช้ในวิธีพิจารณาคดีปกครองนั้น ผู้เขียนเห็นว่า ถ้าหลักดังกล่าวไม่ขัดหรือแย้งกับระบบวิธีพิจารณาคดีปกครองก็สามารถนำมาบัญญัติเพิ่มเติมไว้ในวิธีพิจารณาคดีปกครองได้
