นโยบายการขนส่งทางน้ำของไทย กรณีศึกษาเรือลำเลียง

Abstract

การขนส่งสินค้าทางน้ำโดยเรือลำเลียงของไทยในอดีต เป็นการขนส่งสินค้าภายในประเทศและตามแนวชายฝั่งทะเลโดยใช้เรือฉลอมขนส่งสินค้าในปริมาณที่ไม่มาก แต่ปัจจุบันเมื่อเศรษฐกิจของประเทศเป็นเศรษฐกิจระบบเปิดมีการค้าระหว่างประเทศเป็นภาคเศรษฐกิจที่สำคัญ การขนส่งสินค้าทางน้ำโดยเรือลำเลียงจึงมีการพัฒนาขึ้นเช่นกัน 40 ปีที่มานั้นการเปลี่ยนแปลงของธุรกิจการขนส่งสินค้าทางน้ำโดยเรือลำเลียงซึ่งมีผู้ประกอบการที่เรียกว่า Lighter เริ่มต้นจากการรวมตัวกันผูกขาดตามยุคสมัยของผู้มีอำนาจทางการเมืองในอดีตและมีการแตกสลายของกลุ่มผูกขาดจนกระทั่งมีการแข่งขันกันอย่างรุนแรงในปัจจุบัน การขนส่งสินค้าทางน้ำโดยเรือลำเลียงในปัจจุบัน ที่มีส่วนสำคัญในการเชื่อมโยงเศรษฐกิจภายในประเทศกับภาคการนำเข้าและส่งออกสินค้าของไทย แต่กลับไม่ได้รับการพัฒนาจากภาครัฐเท่าที่ควร เมื่อเทียบกับการพัฒนาเส้นทางการขนส่งสินค้าทางบกหรือทางอากาศ ทั้งนี้พิจารณาได้จากนโยบายสาธารณะที่เกี่ยวกับการคมนาคมขนส่งสินค้าหรือระบบโลจิสติกส์ของไทยนับแต่อดีตนั้น รัฐบาลมีนโยบายที่มุ่งเน้นการพัฒนาเส้นทางถนนเป็นหลัก เนื่องจากกลุ่มผลประโยชน์ซึ่งผลักดันนโยบายของรัฐส่วนใหญ่ได้ประโยชน์จากการพัฒนาสร้างถนน มากกว่าการพัฒนาเส้นทางทางน้ำ รวมทั้งรัฐบาลมิได้มีการพิจารณาเปรียบเทียบต้นทุนที่แท้จริงที่เกิดขึ้นจากการขนส่งสินค้าทางบกกับการขนส่งสินค้าทางน้ำโดยเรือลำเลียง กล่าวคือการขนส่งสินค้าทางบกมีต้นทุนในการบำรุงดูแลรักษาถนนจำนวนมากเมื่อเทียบกับต้นทุนในการดูแลเส้นทางน้ำ การขนส่งสินค้าทางบกก่อให้เกิดมลพิษทางอากาศในปริมาณสูง สร้างปัญหาการจราจรในเขตเมือง อีกทั้งยังมีต้นทุนจากอุบัติเหตุทางรถยนต์อีกเป็นจำนวนมหาศาลในแต่ละปี ซึ่งสิ่งเหล่านี้สามารถแก้ไขได้ด้วยการขนส่งสินค้าทางน้ำโดยเรือลำเลียงที่เป็นการขนส่งสินค้าได้ในปริมาณมากมีต้นทุนต่อหน่วยต่ำ เพียงแต่ต้องใช้เวลาในการขนส่งนานกว่าการขนส่งสินค้าทางบกเท่านั้น ทั้งนี้หากรัฐขยายเส้นทางลำน้ำภายในประเทศให้มีประสิทธิภาพในการขนส่งสินค้าทางน้ำมากขึ้น จะเป็นการลดต้นทุนในการดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมทางอากาศ และลดปัญหาการจราจร และอุบัติเหตุ นอกจากนี้ยังเพิ่มการจ้างงานมากขึ้น เพิ่มปริมาณสำรองน้ำและแหล่งทรัพยากรทางน้ำมากยิ่งขึ้น ดังนั้นหากรัฐหันมาส่งเสริมการขนส่งสินค้าทางน้ำโดยเรือลำเลียงอย่างจริงจัง จะช่วยพัฒนาระบบการคมนาคมสินค้าภายในประเทศให้ต้นทุนที่ลดลงและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้นกว่าเดิม