การบังคับทางเศรษฐกิจในกรอบของสหประชาชาติ : ศึกษากรณีสงครามอิรัก-คูเวต

Abstract

การบังคับใช้มาตรการบังคับทางเศรษฐกิจต่ออิรัก เป็นการดำเนินการเพื่อธำรงไว้ซึ่งสันติภาพและความมั่นคงระหว่างประเทศ ตามกระบวนการที่กำหนดไว้ในหมวดที่ 7 ของกฎบัตรสหประชาชาติ โดยคณะมนตรีความมั่นคงได้วินิจฉัยถึงสถานการณ์ที่เกิดขึ้นในอิรัก ว่ามีลักษณะของสถานการณ์ตามมาตรา 39 อันเป็นเหตุมีการนำมาตรการบังคับทางเศรษฐกิจ ซึ่งถือเป็นมาตรการบีบบังคับโดยไม่ใช้กำลัง ตามมาตรา 41 มาบังคับใช้กับอิรัก ดังต่อไปนี้ 1.การที่อิรักใช้กำลังทางทหารเข้ายึดครองคูเวตและผนวกคูเวตเข้าเป็นดินแดนของตน นั้น ถือเป็นการรุกราน ซึ่งคณะตรีความมั่นคงได้วินิจว่าเป็นการละเมิดต่อสันติภาพ 2. การที่อิรักสั่งสมอาวุธที่มีอานุภาพทำลายล้างสูงนั้น ถือเป็นการคุกคามต่อสันติภาพ 3.การที่อิรักปราบปรามชนกลุ่มน้อยภายในประเทศเป็นการคุกคามต่อสันติภาพ ทั้งนี้ อิรักได้ตกอยู่ภายใต้มาตรการบังคับทางเศรษฐกิจอยู่เกือบ 13 ปี โดยมีข้อมติที่เกี่ยวข้องทั้งหมดเป็นจำนวนทั้งสิ้น 67 ฉบับด้วยกัน และในการออข้อมติเหล่านั้น ถือว่าข้อมติเหล่านั้นได้ออกโดยชอบด้วยกฎหมาย เพราะเป็นไปตามฐานการใช้อำนาจของคณะมนตรีความมั่นคงและขั้นตอนของการออกข้อมติทุกประการ แม้ว่า การบังคับทางเศรษฐกิจโดยสหประชาชาติต่ออิรักจะก่อให้เกิดผลกระทบต่อประชาชนชาวอิรักอย่างไม่สามารถที่จะหลีกเลี่ยงได้ แต่คณะมนตรีความมั่นคงก็ได้ออกมาตรการต่างๆ มาเพื่อบรรเทาผลกระทบดังกล่าวที่เกิดขึ้น ได้แก่ ข้อยกเว้นทางมนุษยธรรม โครงการน้ำมันแลกอาหาร รวมถึงการพัฒนารูปแบบของการบังคับทางเศรษฐกิจจากการบังคับทางเศรษฐกิจแบบเบ็ดเสร็จไปเป็น Smart Sanctions โดยให้ดำเนินการบังคับแบบเลือกเป้า (Target Sanctions) ซึ่งถือได้ว่ามาตรการต่างๆ ที่ออกมาเพื่อบรรเทาผลกระทบที่เกิดขึ้นนั้น จัดเป็นพัฒนาการที่เห็นได้ชัดของสหประชาชาติจากการดำเนินการบังคับทางเศรษฐกิจต่ออิรัก