Abstract:
สิ่งแวดล้อมเป็นปัญหาที่สำคัญของประเทศ รัฐจึงกำหนดมาตรการทางกฎหมาย เพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว โดยอาศัยการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม เป็นเครื่องมือในการบริหารจัดการ ทางด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ตามพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ.2535 ที่กำหนดให้โครงการพัฒนา ต้องจัดทำรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม รวมถึงประเภทโครงการอาคารอยู่อาศัยรวม ตามกฎหมายว่าด้วยการควบคุมอาคาร ที่มีจำนวนห้องพักตั้งแต่ 80 ห้องขึ้นไป ซึ่งปัจจุบันมีการพัฒนาประเภทโครงการอยู่อาศัยรวมฯ ในเมืองจำนวนมาก และมีความเข้าใจว่าการพิจารณารายงานฯ มีความล่าช้า การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษากระบวนการ และปัญหาที่เกิดขึ้น ในการพิจารณารายงานฯประเภทโครงการอาคารอยู่อาศัยรวมฯ โดยศึกษาจากรายงานการประชุมคณะกรรมการผู้ชำนาญการพิจารณารายงานฯ ด้านโครงการที่พักอาศัย งานวิจัย เอกสารที่เกี่ยวข้อง และสัมภาษณ์ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับกระบวนการพิจาณารายงานฯ ได้แก่ คณะกรรมการฯ เจ้าหน้าที่สำนักนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ผู้จัดทำรายงานฯ ฯลฯ โดยกำหนดระยะเวลาการศึกษา ตั้งแต่กรกฎาคม 2549 จนถึง มิถุนายน 2550 เป็นระยะเวลา 1 ปี
จากการศึกษาพบว่ามีการประชุมรวม 55 ครั้ง มีเรื่องพิจารณา 248 เรื่อง หรือ 130 โครงการ ป็นอาคารสูงไม่เกิน 23 เมตร 89 โครงการ สูงกว่าหรือเท่ากับ 23 เมตร 41 โครงการ ในจำนวนดังกล่าว มีโครงการที่ผ่านการพิจารณาเห็นชอบรายงานฯ 70 โครงการ โครงการที่ผ่านการพิจารณาเห็นชอบรายงานฯ ในครั้งแรกมีอยู่ 6 โครงการ โครงการที่เหลือต้องแก้ไขเพิ่มเติมรายงานฯ ตั้งแต่ 1 ถึง 5 ครั้ง โครงการที่ผ่านการพิจารณาเห็นชอบรายงานฯ เร็วที่สุด 50 วัน ในขณะที่โครงการที่ใช้ระยะเวลานานที่สุด 876 วัน โดยเฉลี่ย 193.4 วัน หรือ 6-7 เดือน ซึ่งนานกว่าที่กำหนดไว้ใน พ.ร.บ. คือ 75 วัน สาเหตุความล่าช้ามาจากมีการแก้ไขเพิ่มเติมรายงานฯ หลายครั้ง ในหัวข้อ ได้แก่ การจราจร การป้องกันอัคคีภัย สภาพเศรษฐกิจและสังคม การจัดพื้นที่สีเขียว การใช้ประโยชน์ที่ดิน การจัดการมูลฝอยฯ สุนทรียภาพ การระบายน้ำฯ การบำบัดน้ำเสีย การใช้น้ำ การบดบังแสง ฯลฯ ทั้งนี้รวมถึงข้อมูลเกี่ยวกับรายละเอียดโครงการที่ศึกษา ทั้งนี้ในการศึกษายังพบว่า ความล่าช้าที่เกิดขึ้นมีสาเหตุมาจากการแก้ไขเพิ่มเติมรายงานหลายครั้ง ซึ่งตรงกับผลงานวิจัยอื่นที่ผ่านมา นอกจากนี้ยังพบว่าในโครงการที่กระบวนการพิจารณารายงานฯ ล่าช้าและใช้ระยะเวลามาก ส่วนใหญ่เป็นอาคารสูงมากกว่า 23 เมตร และตั้งอยู่ในเขตเมือง ซึ่งมีผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมรุนแรงกว่าอาคารสูงไม่เกิน 23 เมตร ที่ตั้งอยู่บริเวณสิ่งแวดล้อมเดียวกัน
