การพยากรณ์แนวโน้มการมรณะจำแนกตามสาเหตุการตายในประเทศไทย

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อหาค่าพยากรณ์อัตรามรณะของประชากรไทยจำแนกตามสาเหตุการตายที่สำคัญในประเทศไทยตามบัญชีตารางโรคพื้นฐานของบัญชีจำแนกโรค (ICD) ได้แก่ เนื้องอก โรคระบบไหลเวียนโลหิต โรคติดเชื้อและปรสิตบางโรค โรคระบบทางเดินหายใจ และสาเหตุตายภายนอกของการป่วยและตาย โดยการหาความสัมพันธ์เชิงดุลยภาพระยะยาวระหว่างพารามิเตอร์ที่แปรผันตามเวลาซึ่งประมาณได้จากตัวแบบลี-คาร์เตอร์ ของสาเหตุการตายด้วยวิธีการของ Johansen และนำความสัมพันธ์ดังกล่าวไปพยากรณ์พารามิเตอร์ที่แปรผันตามเวลาของตัวแบบลี-คาร์เตอร์ เพื่อใช้ในการพยากรณ์อัตรามรณะจำแนกตามสาเหตุการตาย ข้อมูลที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ ได้แก่ จำนวนประชากรกลางปีและจำนวนประชากรที่ตายจากกระทรวงสาธารณสุขจำแนกตามสาเหตุการตาย เพศและอายุในปี พ.ศ. 2539 – พ.ศ. 2554 ผลการศึกษาพบว่าทุกตัวแบบให้ค่าพยากรณ์อัตรามรณะในทุกสาเหตุการตายมีแนวโน้มไปในทิศทางเดียวกันทั้งเพศชายและเพศหญิง คือมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเล็กน้อยเมื่อเวลาผ่านไป ยกเว้นการตายด้วยโรคระบบไหลเวียนโลหิตที่มีแนวโน้มลดลง โดยค่าพยากรณ์อัตรามรณะของเพศชายมีค่าสูงกว่าเพศหญิงเล็กน้อยในทุกสาเหตุการตาย ซึ่งเมื่อพิจารณาเฉพาะด้านอายุพบว่า ในทุกสาเหตุการตายอัตรามรณะเพิ่มสูงขึ้นตามอายุแบบเอกซ์โพเนนเชียลแต่ลดลงในวัยผู้สูงอายุ ยกเว้นสาเหตุตายภายนอกของการป่วยและตายที่มีแนวโน้มลดลงในช่วงอายุ 2-14 ปี และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นจนกระทั่งอายุ 85 ปี