Abstract:
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการใช้น้ำมันตะไคร้แกง (Cymbopogon citratus) เสริมในอาหารไก่ต่อเชื้อแบคทีเรียในลำไส้ของไก่เนื้อ ได้แก่ Escherichia coli (E. coli) ซึ่งเป็นแบคทีเรียที่สามารถเป็นแหล่งรังโรคให้กับเชื้อก่อโรค และแบคทีเรียที่สร้างกรดแลคติก ซึ่งเป็นแบคทีเรียที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย เพื่อเป็นข้อมูลในการพิจารณานำน้ำมันตะไคร้แกงไปใช้ทดแทนยาปฏิชีวนะ การศึกษาครั้งนี้ได้ทดสอบทั้งแบบนอกร่างกายและในร่างกายสัตว์ โดยการทดสอบในหลอดทดลองทำการศึกษาฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียของน้ำมันตะไคร้แกงด้วยวิธี broth microdilution และทำการทดสอบการใช้เป็นวัตถุเติมในอาหารไก่เนื้อจำนวน 120 ตัว โดยแบ่งกลุ่มการทดลองเป็น 4 กลุ่มตามระดับความเข้มข้นของน้ำมันตะไคร้แกงที่ผสมในอาหาร ได้แก่ กลุ่มที่ได้รับอาหารควบคุมปกติ, อาหารผสมน้ำมันตะไคร้แกงขนาด 0.01, 0.02 และ 0.04% หลังการเลี้ยงเป็นเวลา 42 วัน ทำการเก็บตัวอย่างอุจจาระและลำไส้ส่วนต่างๆ ของไก่ ได้แก่ ลำไส้เล็กส่วนกลาง, ลำไส้เล็กส่วนท้าย และ ลำไส้ตัน เพื่อนำไปเพาะเชื้อและนับจำนวนเชื้อ E. coli และแบคทีเรียที่สร้างกรดแลคติก
ผลการศึกษาในหลอดทดลองพบว่าน้ำมันตะไคร้แกงมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียได้ทั้งเชื้อแบคทีเรีย E. coli และเชื้อแบคทีเรียกรดแลคติก สำหรับผลศึกษาแบบในร่างกายพบว่าน้ำมันตะไคร้แกงไม่ส่งผลกระทบต่อจำนวนเชื้อแบคทีเรียกรดแลคติกในลำไส้ทั้งสามส่วน แต่พบความแตกต่างของจำนวนเชื้อในอุจจาระอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในวันที่ 14 และ 21 ส่วนผลของน้ำมันตะไคร้แกงต่อเชื้อ E. coli พบว่าสามารถลดจำนวนเชื้อในอุจจาระในวันที่ 28 ได้ด้วยน้ำมันตะไคร้แกงขนาด 0.02 และ 0.04 % และสามารถลดจำนวนเชื้อในลำไส้เล็กส่วนกลางและลำไส้ตันด้วยน้ำมันตะไคร้แกงขนาด 0.04% จากผลการศึกษาครั้งนี้สรุปว่าน้ำมันตะไคร้แกงมีฤทธิ์ต้านเชื้อ E. coli ได้ทั้งการทดสอบแบบในร่างกายและนอกร่างกาย ถึงแม้ว่าน้ำมันตะไคร้แกงมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียกรดแลคติกได้ในการทดสอบนอกร่างกาย แต่กลับไม่มีผลทำให้เชื้อที่มีประโยชน์ในทางเดินอาหารไก่ดังกล่าวลดลงเมื่อให้ร่วมกับอาหารไก่
