Abstract:
ข้าราชการรัฐสภาสามัญเป็นข้าราชการประเภทหนึ่งที่มีประวัติความเป็นมายาวนานนับแต่การเปลี่ยนแปลงการเมืองการปกครองของประเทศไทยเมื่อปี พ.ศ. 2475 ซึ่งได้เปลี่ยนแปลงฐานะจากข้าราชการพลเรือนเป็นข้าราชการรัฐสภาสามัญตามพระราชบัญญัติจัดระเบียบปฏิบัติราชการฝ่ายรัฐสภา พ.ศ. 2518 และพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการฝ่ายรัฐสภา พ.ศ. 2518 เนื่องจากข้าราชการรัฐสภาสามัญปฏิบัติงานเป็นฝ่ายประจำให้แก่ฝ่ายนิติบัญญัติ ซึ่งโดยสภาพของการปฏิบัติราชการจะมีความแตกต่างจากข้าราชการพลเรือนประเภทอื่น จึงจำเป็นต้องมีกฎหมายบริหารงานบุคคลกำหนดระบบบริหารงานบุคคลของข้าราชการรัฐสภาสามัญโดยเฉพาะ และมีคณะกรรมการข้าราชการรัฐสภาทำหน้าที่เกี่ยวกับการบริหารงานบุคคลเช่นเดียวกับคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน เพื่อให้การปฏิบัติงานของฝ่ายนิติบัญญัติมีอิสระ เกิดประสิทธิภาพและสามารถอำนวยความสะดวกให้แก่ฝ่ายนิติบัญญัติได้อย่างเต็มที่
จากการศึกษาวิจัยกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการอุทธรณ์และร้องทุกข์ของข้าราชการรัฐสภาสามัญในปัจจุบัน อันได้แก่ พระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการรัฐสภา พ.ศ. 2554 และกฎ ก.ร. ที่เกี่ยวข้องแล้ว พบว่ากฎหมายดังกล่าวนี้ได้อำนวยความยุติธรรมแก่ข้าราชการรัฐสภาสามัญพอสมควร แต่ยังคงมีปัญหาบางประการที่ส่งผลให้กฎหมายไม่สามารถเป็นหลักประกันความมั่นคงให้แก่ข้าราชการรัฐสภาสามัญได้อย่างเพียงพอ อาทิ ปัญหาเรื่ององค์กรที่ทำหน้าที่วินิจฉัยอุทธรณ์และเรื่องร้องทุกข์ยังทำหน้าที่เป็นองค์กรที่มีอำนาจพิจารณาการลงโทษด้วย อีกทั้งกฎหมายยังกำหนดให้ผู้บังคับบัญชาที่มีอำนาจสั่งลงโทษเป็นกรรมการโดยตำแหน่งในองค์กรพิจารณาวินิจฉัยอุทธรณ์และเรื่องร้องทุกข์ ประกอบกับกฎ ก.ร. ที่เกี่ยวข้องไม่ได้รับการแก้ไขให้ทันสมัย และไม่มีบทบัญญัติกำหนดให้สิทธิข้าราชการอย่างพอเพียง ปัญหาเหล่านี้ก่อให้เกิดการกระทบสิทธิและส่งผลต่อขวัญและกำลังใจของข้าราชการรัฐสภาสามัญ ในการปฏิบัติราชการส่งเสริมฝ่ายนิติบัญญัติอย่างมีประสิทธิภาพ
จากปัญหากฎหมายดังกล่าว จึงเห็นควรแก้ไขโดยการดำเนินการแก้ไขปรับปรุงกฎหมายและกฎ ก.ร. ที่เกี่ยวข้อง ให้สอดคล้องกับหลักการอุทธรณ์และหลักการร้องทุกข์ ซึ่งจะเพิ่มประสิทธิภาพในการคุ้มครองสิทธิข้าราชการรัฐสภาสามัญได้ต่อไป
