Abstract:
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยพรรณนา เพื่อศึกษาระดับของภาวะเหนื่อยล้าในการทำงาน และปัจจัยที่เกี่ยวข้องของแพทย์ประจำบ้าน โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ จำนวน 320 ราย เป็นชาย 124 คน หญิง 196 คน อายุระหว่าง 24-38 ปี (อายุเฉลี่ย 28.26 ปี) เครื่องมือในการวิจัยคือแบบสอบถามข้อมูลปัจจัยบุคคล ปัจจัยงาน และแบบวัดภาวะเหนื่อยล้าในการทำงาน (Maslach burnout inventory; MBI) ฉบับภาษาไทย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติในเชิงพรรณนา คือ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติเชิงอนุมาน คือ independent t-test, one-way ANOVA, และ binary logistic regression ผลการวิจัย พบว่า
แพทย์ประจำบ้านมีความอ่อนล้าทางอารมณ์อยู่ในระดับต่ำ ร้อยละ 38.8 การลดความเป็นบุคคลอยู่ในระดับต่ำ ร้อยละ 52.8 การลดความสำเร็จส่วนบุคคลอยู่ในระดับต่ำ ร้อยละ 40.0 โดยมีคะแนนเฉลี่ยด้านความอ่อนล้าทางอารมณ์ ด้านการลดความเป็นบุคคล และด้านความสำเร็จส่วนบุคคล เท่ากับ 22.28 , 6.04 และ 34.42 ตามลำดับ และมีผู้ที่เข้าเกณฑ์การมีภาวะเหนื่อยล้าในการทำงานในระดับสูงทั้งสามด้านร้อยละ 5.63 จากการวิเคราะห์ด้วยสถิติ multiple logistic regression พบว่าปัจจัยที่มีสัมพันธ์กับภาวะเหนื่อยล้าในการทำงาน ได้แก่ ภาระครอบครัวปานกลาง/หนัก การปฏิบัติงานในชั้นปีที่ 1 การปฏิบัติงานในภาควิชากลุ่ม Major wards ความรู้สึกว่างานเอกสารน้อย/มากเกินไป ความรู้สึกชั่วโมงในการนอนหลับไม่เพียงพอ ความไม่พึงพอใจในวิชาชีพแพทย์ และการเคยมีความคิดในการลาออกจากศึกษาระดับแพทย์ประจำบ้าน และชั่วโมงการทำงานนอกเวลาราชการ
ผลการศึกษาครั้งนี้สามารถใช้เป็นแนวทางในการป้องกันภาวะเหนื่อยล้าในการทำงานในแพทย์ประจำบ้านโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ และเป็นข้อมูลในการพัฒนาการฝึกอบรมแพทย์ประจำบ้านต่อไป โดยควรมีการบริหารจัดการเวลาในการปฏิบัติงานให้เหมาะสม และมีเวลาพักผ่อนที่เพียงพอ รวมถึงมีภาระงานในปริมาณที่เหมาะสม เพิ่มการดูแลหรือให้คำปรึกษาในกลุ่มที่มีโอกาสมีภาวะเหนื่อยล้าในการทำงานระดับสูง ตลอดจนส่งเสริมการพัฒนาทักษะในการรับมือกับความเครียด สร้างความภาคภูมิใจในตนเองและความพึงพอใจในงานที่ทำ และสร้างทักษะในการบริหารจัดการรายได้และเศรษฐกิจส่วนบุคคล
