Abstract:
กิจการพลังงาน กิจการโทรทัศน์และโทรคมนาคม จัดได้ว่าเป็นสาธารณูปโภคขั้นพื้นฐานที่สำคัญยิ่งโดยปัจจุบันนี้ประเทศไทยได้มีการเปิดการแข่งขันเสรี จากเดิมที่รัฐเป็นผู้จัดทำบริกาสาธารณะอันมีลักษณะผูกขาด เริ่มมีการให้เอกชนเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดทำบริการสาธารณะในส่วนที่แข่งขันได้ ส่วนกิจการที่เกี่ยวกับความมั่นคงรัฐคงต้องมีหน้าที่จัดทำ เพื่อให้เกิดการแข่งขันเสรีและเป็นทำ จึงจำเป็นต้องมี “องค์กรกำกับดูแลที่เป็นอิสระ”
ในการศึกษานี้จึงเป็นการศึกษาเพื่อให้ทราบถึง สถานะ อำนาจหน้าที่ และความเป็นอิสระขององค์กรกำกับดูแลในกิจการสาธารณูปโภค ที่ได้จัดตั้งขึ้นแล้วในประเทศไทย คือ คณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน และ คณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ ทั้งสององค์กรนี้มีสถานะ อำนาจหน้าที่และความเป็นอิสระที่คล้ายกันและอีกหลายส่วนที่ต่างกัน จึงจำเป็นต้องศึกษาในรายละเอียดต่อไป
ผลการศึกษาพบว่า แม้องค์กำกับดูแลทั้งสองจะมีหน้าที่กำกับดูแลสาธารณูปโภค แต่ในรายละเอียดของ สถานะ อำนาจหน้าที่ และความเป็นอิสระมีความแตกต่างกัน ในส่วนของคณะกรรมการ กสทช. จะมีอำนาจในการกำหนดนโนบายและกำกับดูแลรวมอยู่ในองค์กรเดียว จึงทำให้มีความเป็นอิสระมากกว่าคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน เพราะคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงานจะมีอำนาจหน้าที่เฉพาะการกำกับดูแล ส่วนอำนาจในการกำหนดนโยบายจะอยู่ที่รัฐบาล ความเป็นอิสระจึงมีอยู่อย่างจำกัดเพราะต้องยึดโยงกับรัฐบาล
