Abstract:
การวิจัยนี้มีจุดประสงค์เพื่อการวิเคราะห์ถึงขีดความสามารถทางการค้าระหว่างประเทศของอุตสาหกรรมยางพาราไทย โดยการศึกษาแบ่งเป็น 3 ส่วน คือ 1) การศึกษาความได้เปรียบโดยเปรียบเทียบเชิงประจักษ์ของไทยและคู่แข่งในอุตสาหกรรมยางพาราแต่ละประเภท (ระบบ Harmonized) 2) การศึกษาถึงปัจจัยเบื้องหลังการขยายตัวหรือการหดตัวของมูลค่าการส่งออกยางพาราและของที่ทำด้วยยาง ของประเทศไทยเปรียบเทียบกับประเทศคู่แข่งขันใน 4 ตลาดหลักคือ จีน สหรัฐอเมริกา มาเลเซีย และญี่ปุ่น วิเคราะห์โดยใช้ Constant Market Share Model นำไปสู่การวิเคราะห์ปัจจัยด้านความสามารถในการแข่งขันจาก Constant Market Share Model และ 3) การวิเคราะห์ผลกระทบการเชื่อมโยงไปข้างหลัง (Backward Linkages) ของอุตสาหกรรมยางพารา ต่อระบบเศรษฐกิจและสาขาการผลิตอื่นๆ ของประเทศไทยและมาเลเซีย โดยใช้ตารางปัจจัยการผลิต-ผลผลิต เป็นเครื่องมือในการศึกษา
การศึกษาพบว่า ประเทศไทยมีความได้เปรียบโดยเปรียบเทียบในยาง 5 ประเภท (HS 4001, HS 4005, HS 4007, HS 4014 และ HS 4015) จากทั้งหมด 17 ประเภท ซึ่งยางพาราและของที่ทำด้วยยาง 5 ประเภทนี้ คิดเป็นร้อยละ 72 ของมูลค่าการส่งออกยางพาราและของที่ทำด้วยยางทั้งหมดของไทย และพบว่ามูลค่าการส่งออกยางพาราและของที่ทำด้วยยางของประเทศไทย ในตลาดหลักที่สำคัญอย่าง จีน สหรัฐอเมริกา มาเลเซีย และญี่ปุ่น นั้นขึ้นอยู่กับปัจจัยการขยายตัวของตลาดโลกเป็นสำคัญ แต่ปัจจัยที่จะเป็นตัวส่งเสริมการส่งออกคือ การกระจายตลาด และการปรับทิศทางการส่งออก ส่วนปัจจัยการแข่งขันที่แท้จริงจะเป็นตัวส่งเสริมการส่งออกในระยะยาว ทั้งนี้ไทยกลับเสียความสามารถด้านการแข่งขันในตลาดมาเลเซียและญี่ปุ่น สุดท้ายการวิเคราะห์ตารางปัจจัยการผลิต-ผลผลิต พบว่าสาขาการทำสวนยางพารามีการเชื่อมโยงไปข้างหลังที่ต่ำ ขณะที่สาขาการผลิตยางกระบวนการ สาขาการผลิตยางนอกและยางใน สาขาการผลิตถุงมือยาง และสาขาการผลิตผลิตภัณฑ์ยางอื่นๆ มีการเชื่อมโยงไปข้างหลังที่สูง และโดยรวมแล้วอุตสาหกรรมยางพาราไทยมีการชักนำให้เกิดมูลค่าเพิ่มในระบบเศรษฐกิจทั้งเงินเดือน ค่าจ้าง ค่าตอบแทน, ผลตอบแทนการผลิต และภาษีทางอ้อมสุทธิ ในขนาดที่มากกว่าโดยเปรียบเทียบเมื่อเทียบกับมาเลเซีย
