ผลกระทบทางเศรษฐกิจจากการปรับลดการอุดหนุนราคา ก๊าซปิโตรเลียมเหลว ในประเทศไทย

Abstract

ก๊าซปิโตรเลียมเหลวเป็นเชื้อเพลิงสำคัญในระบบเศรษฐกิจไทย รัฐบาลกำหนดให้ควบคุมราคาขายต่ำกว่าต้นทุนที่แท้จริง ตั้งแต่พ.ศ. 2534 จนถึงปัจจุบัน และเป็นภาระทางการคลังรวมกันมากกว่า100,000 ล้านบาท รัฐบาลมีแผนที่จะปรับลดการอุดหนุนราคาก๊าซปิโตรเลียมเหลวภาคครัวเรือนทีละน้อย และวางแผนการลอยตัวราคาก๊าซให้เป็นไปตามกลไกตลาดในที่สุด การศึกษาผลกระทบจากการปรับลดการอุดหนุนราคาก๊าซปิโตรเลียมเหลวต่อระบบเศรษฐกิจใช้แบบจำลองดุลยภาพทั่วไปเชิงพลวัต (Computable General Equilibrium Model) และฐานข้อมูลตารางบัญชีเมตริกซ์สังคม ปี 2553 เพื่อประเมินผลกระทบต่อ การผลิต-การใช้พลังงาน และสวัสดิการสังคมของ ครัวเรือนตามชั้นรายได้ ผลการศึกษาพบว่า กรณีที่หนึ่ง เมื่อลดการอุดหนุนราคาก๊าซปิโตรเลียมเหลวในภาคครัวเรือนโดยเพิ่มราคาอีก 6 บาทต่อกิโลกรัม ผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (GDP) ลดลง 0.06% และดัชนีราคาผู้บริโภค (CPI) เพิ่มสูงขึ้น 0.03% เมื่อเทียบกับกรณีฐาน กรณีที่สอง หากลอยตัวราคาก๊าซปิโตรเลียมเหลวทุกชนิดให้เท่ากับราคาตลาดโลก ส่งผลกระทบต่อการขยายตัวทางเศรษฐกิจมากกว่ากรณีแรก เพราะ ก๊าซปิโตรเลียมเหลว ใช้เป็นวัตถุดิบขั้นกลางในการผลิต GDP ลดลง 0.37% ระดับราคาสูงขึ้น 0.11% การบริโภคภาคเอกชนลดลง 0.46% สวัสดิการสังคมของครัวเรือนที่มีรายได้สูงได้รับผลกระทบมากกว่าครัวเรือนรายได้ปานกลาง-รายได้น้อย กรณีที่สาม เมื่อขึ้นราคาก๊าซปิโตรเลียมเหลวให้เท่ากับ ต้นทุนเฉลี่ย ก๊าซปิโตรเลียมเหลวจาก 3 แหล่ง ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจปารกลางกล่าวคือ GDP ขยายตัวลดลง 0.15% ดัชนีราคาผู้บริโภคสูงขึ้น 0.04% การบริโภคภาคครัวเรือนลดลง 0.18% สวัสดิการผู้บริโภคลดลงประมาณ 0.17% เมื่อเทียบกับกรณีฐาน การลดการอุดหนุนราคาก๊าซปิโตรเลียมเหลวในทุกกรณีลดภาระทางการคลัง ขณะเดียวกัน ลดสวัสดิการสังคมของครัวเรือนเช่นกัน การขี้นราคาก๊าซปิโตรเลียมเหลวในภาคครัวเรือนอีก 6 บาทต่อกิโลกรัม ส่งผลสุทธิต่อการลดสวัสดิการสังคมของครัวเรือนเท่ากับ -2.07 พันล้านบาท ในขณะที่การทยอยปรับราคาขึ้นให้เท่ากับต้นทุนการนำเข้าที่แท้จริงตามราคาตลาดโลก ส่งผลสุทธิเท่ากับ -49.01 ล้านบาท การปรับราคาให้เท่ากับต้นทุนเฉลี่ย ของ 3 แหล่งผลิต ส่งผลสุทธิต่อการลดลงของสวัสดิการสังคมเท่ากับ -16.06 ล้านบาท และเป็นข้อเสนอในทางนโยบายที่น่ายอมรับได้ในระยะสั้น การศึกษาไม่ได้นำผลการเพิ่มประสิทธิการจัดสรรทรัพยากรสังคม (Deadweight Loss) มาพิจารณา และควรเป็นหัวข้อเพื่อทำการศึกษาต่อไปในอนาคตหากต้องทำการลอยตัวราคาก๊าซปิโตรเลียมเหลว ในระยะยาวต่อไป