Abstract:
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงโครงสร้างการกำกับดูแลและแทรกแซงการสื่อสารในเว็บบอร์ดทางการเมือง บทบาทเว็บมาสเตอร์ของเว็บบอร์ดทางการเมืองในการกำกับดูแลการสื่อสาร รวมถึงความคิดเห็นของบุคคลในภาคอุตสาหกรรมและภาคประชาสังคมที่มีต่อภาครัฐ ภายหลังเหตุการณ์รัฐประหาร 19 กันยายน 2549 ซึ่งเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยผู้วิจัยใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหาประกอบกับการสัมภาษณ์เชิงลึก จากการศึกษาพบว่าหลังเหตุการณ์รัฐประหาร 19 กันยายน 2549 ภาครัฐมีการกำกับดูแลและแทรกแซงเว็บบอร์ดทางการเมือง โดยผ่านทางกฎหมาย 2 ฉบับ ได้แก่ คำสั่งคณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข ฉบับที่ 5 และพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ.2550 รวมถึงการใช้กลไกของรัฐที่มีอยู่ในการควบคุม ซึ่งก็คือกระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ทั้งนี้ ข้อมูลจากการศึกษาดังกล่าวได้ค้นพบว่าภาครัฐใช้วิธีการกำกับดูแลเว็บบอร์ดทางการเมือง ทั้งรูปแบบการแจ้งผู้ดูแลเว็บไซต์ให้ลบกระทู้หรือข้อความ การแจ้งผู้ให้บริการ Web Hosting ให้นำเว็บไซต์ที่มีปัญหาออกจาก IP การแจ้งผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ต (ISP) ให้ดำเนินการปิดกั้น และการปิดกั้นที่เกตเวย์ของบริษัท กสท โทรคมนาคม จำกัด (มหาชน) ข้อมูลจากการศึกษายังแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างจุดยืนของเว็บไซต์กับมาตรการที่ภาครัฐนำมาใช้ในการกำกับดูแล โดยใช้มาตรการปิดกั้นเว็บไซต์ที่มีท่าทีต่อต้านภาครัฐ ขณะที่ไม่มีการกำกับดูแลเว็บไซต์ที่มีท่าทีสนับสนุนภาครัฐ แต่อย่างใด ขณะเดียวกันภายใต้บริบทของสภาวการณ์รัฐประหาร ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่า ปทัสถานหรือนโยบายขององค์กร ค่านิยมส่วนตัว รวมถึงอำนาจรัฐและปัจจัยทางการเมืองล้วนแล้วแต่ส่งผลต่อการตัดสินใจคัดเลือกกระทู้หรือข้อความของเว็บมาสเตอร์ โดยปัจจัยทั้งสามจะส่งผลต่อการตัดสินใจของเว็บมาสเตอร์แต่ละรายแตกต่างกันไป นอกจากนี้ ภาคอุตสาหกรรมอินเทอร์เน็ตและภาคประชาสังคมมีความคิดเห็นรวมถึงข้อเสนอแนะให้ภาครัฐกำหนดกรอบนโยบายในการกำกับดูแลเว็บไซต์ที่ชัดเจน และเปิดโอกาสให้ภาคประชาสังคมเข้ามาดำเนินการกำกับดูแลกันเองมากขึ้น
