ปัญหาเกี่ยวกับการใช้ฐานและอัตราภาษีสรรพสามิตรถยนต์ เมื่อประเทศไทยเข้าสู่การเป็นสมาชิกประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน

Abstract

การรวมกลุ่มเป็นประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน มีวัตถุประสงค์หลัก คือ การเป็นตลาดและฐานการผลิตเดียวกัน เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันกับประเทศนอกภูมิภาค ทำให้ประเทศสมาชิกมีความเข้มแข็ง ดังนั้น ฐานและอัตราที่ใช้ในการคำนวณภาษีสรรพสามิตรถยนต์ที่นำเข้าระหว่างกันในกลุ่มอาเซียน จึงควรใช้รูปแบบเหมือนหรือใกล้เคียงกัน ซึ่งในขณะนี้ยังไม่มีการกำหนดแนวในการปฏิบัติร่วมกันเกี่ยวกับภาษีสรรพสามิตเพื่อการเป็นตลาดและฐานการผลิตร่วมกัน โดยเฉพาะในเรื่องการใช้ฐานและอัตรา จึงอาจก่อให้เกิดการแข่งขันกันเอง และการย้ายฐานการผลิตไปยังประเทศในกลุ่มอาเซียน ที่มีนโยบายภาษีเอื้อประโยชน์ต่อธุรกิจมากกว่า ดังนั้น จึงควรกำหนดหลักเกณฑ์และแนวปฏิบัติเพิ่มเติมในเรื่องการใช้ฐานและอัตราภาษีสรรพสามิตรถยนต์เพื่อใช้ร่วมกันในข้อตกลงการค้าสินค้าอาเซียน (ATIGA) ปัจจุบันสิ่งที่ใช้เป็นฐานในการคำนวณภาษีสรรพสามิตสำหรับรถยนต์ที่ผลิตภายในประเทศไทย คือ ราคา ณ โรงอุตสาหกรรมและภาษีสรรพสามิตที่พึงต้องชำระ ซึ่งยังมีปัญหา ในเรื่องการกำหนดราคา ณ โรงอุตสาหกรรม และความไม่เหมาะสมอีกหลายประการ ในขณะที่รถยนต์นำเข้านั้น ใช้ราคา CIFและอากรขาเข้าเป็นฐาน ซึ่งก็มีปัญหาเรื่องการสำแดงราคานำเข้าต่ำกว่าความเป็นจริง และผลที่จะเกิดจากการรวมกลุ่มคือ ประเทศสมาชิกจะลดอากรเข้าระหว่างกันเหลือ 0% อาจทำให้รายได้จากการจัดเก็บภาษีสรรพสามิตลดลงเนื่องจากอากรขาเข้าเป็นส่วนหนึ่งของฐานที่ใช้ในการคำนวณภาษีสรรพสามิต ทำให้เกิดความได้เปรียบเสียเปรียบขึ้นระหว่างผู้ผลิตภายในประเทศและผู้นำเข้า และยังอาจส่งผลต่อผู้ผลิตภายในประเทศให้ย้ายฐานการผลิตจากประเทศไทยไปยังประเทศสมาชิกอื่นในอาเซียน จึงควรปรับฐานในการคำนวณภาษีสรรพสามิตสำหรับรถยนต์ที่ผลิตภายในประเทศและรถยนต์นำเข้าให้เป็นฐานเดียวกัน โดยให้ใช้ราคาขายปลีก ซึ่งมีความเหมาะสมมากกว่าเป็นฐานในการคำนวณ และควรเปลี่ยนวิธีคำนวณจากการใช้อัตราแบบรวมในที่มีภาษีสรรพสามิตที่พึงต้องชำระรวมอยู่ด้วยมาเป็นแบบแยกนอกแทน เพื่อให้เกิดความชัดเจนขึ้น สะดวก และเป็นธรรมมากขึ้น นอกจากนี้ การจำแนกประเภทและอัตราภาษีสรรพสามิตรถยนต์ของไทยยังมีความซับซ้อน ยุ่งยากในการวางแผนเพื่อกำหนดต้นทุนทางภาษี จึงมักเกิดปัญหาการตีความที่แตกต่างกันระหว่างผู้เสียภาษีและผู้จัดเก็บภาษีและแต่ละประเทศสมาชิกในกลุ่มอาเซียนก็มีการจำแนกประเภทรถยนต์และกำหนดอัตราแตกต่างกัน จึงควรกำหนดหลักเกณฑ์ในการจำแนกประเภทรถยนต์และอัตราภาษีสรรพสามิตรถยนต์ให้มีความชัดเจนยิ่งขึ้น รถยนต์ที่มีลักษณะการใช้งานที่คล้ายคลึงกัน ควรเสียภาษีในอัตราเดียวกัน เพื่อทำให้ระบบภาษีสรรพสามิตมีความง่ายและสะดวกมากขึ้น สำหรับการนำเข้ารถยนต์จากประเทศนอกกลุ่มอาเซียน ขณะนี้ยังไม่มีการกำหนดหลักเกณฑ์เกี่ยวกับภาษีสรรพสามิต โดยเฉพาะเรื่องการใช้ฐานและอัตราในการคำนวณภาษี จึงควรศึกษาเพื่อกำหนดอัตราภาษีศุลกากรสำหรับรถยนต์ที่นำเข้าจากประเทศนอกกลุ่มอาเซียนเพื่อหาทางกำหนดอัตราให้สูงกว่าอัตราที่ใช้กับรถยนต์ที่นำเข้าจากประเทศในกลุ่มอาเซียน โดยอาศัยข้อยกเว้นตามข้อ 24 ของแกตต์ และอัตราที่กำหนดนี้ควรใช้บังคับกับประเทศนอกกลุ่มอาเซียนอย่างเท่าเทียมกันทุกประเทศ เพื่อให้สามารถบรรลุวัตถุประสงค์ของการรวมกลุ่มประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน