Abstract:
การกำหนดเขตแดนเป็นหนึ่งในปัญหาสำคัญที่กระทบต่อสันติภาพของโลก ทำให้เกิดความพยายามที่จะค้นหาหลักการที่จะใช้เพื่อรักษาเสถียรภาพของดินแดนและรับรองสันติภาพของโลก หลัก Uti possidetis จึงเป็นหลักการหนึ่งที่เปรียบเสมือนยาครอบจักรวาลที่สามารถตอบสนองความมุ่งหมายดังกล่าวข้างต้นได้ โดยเฉพาะในเรื่องเขตแดนของรัฐเอกราชที่เกิดขึ้นใหม่ และแม้ศาลจะเคยวางหลักไว้ว่า หลัก Uti possidetis เป็นหลักกฎหมายทั่วไปที่ใช้ในการกำหนดเขตแดนกรณีดินแดนอดีตอาณานิคม แต่แนวปฏิบัติและการยอมรับในทางระหว่างประเทศปัจจุบัน สะท้อนให้เห็นว่า หลัก Uti possidetis juris เป็นหลักกฎหมายทั่วไปที่สามารถนำมาปรับใช้ในบริบทของการกำหนดเส้นเขตแดนนอกเหนือบริบทดินแดนที่เป็นอดีตอาณานิคมได้ด้วย จากการศึกษาแนวปฏิบัติของรัฐนอกเหนือบริบทการปลดปล่อยอาณานิคม ซึ่งได้แก่บริบทการล่มสลายสลายของรัฐและบริบทการแบ่งแยกดินแดน พบว่ามีการปรับใช้หลัก Uti possidetis ในฐานะหลักกฎหมายทั่วไปที่ใช้ในการป้องกันการเกิดข้อพิพาทเรื่องเขตแดนโดยการกำหนดให้เขตแดนของรัฐที่เกิดขึ้นใหม่เป็นไปตามเส้นเขตการปกครองเดิมที่มีอยู่ ซึ่งการปรับใช้หลัก Uti possidetis นี้ ไม่ขัดแย้งกับสิทธิในการกำหนดใจตนเองและมีลักษณะยืดหยุ่น สอดคล้องกับหลักกฎหมายระหว่างประเทศอื่นๆ จึงเป็นหลักกฎหมายหนึ่งที่มีความสำคัญและเหมาะสมในการนำมาแก้ไขปัญหาข้อพิพาทเรื่องเขตแดน
