Abstract:
วิทยานิพนธ์เรื่องนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อปัญหาขยะมูลฝอยและนโยบายจัดการขยะมูลฝอยของเทศบาลเมืองหนองคาย โดยขอบเขตของการวิจัยด้านพื้นที่อยู่ที่ ต.สระใคร อ.สระใคร จ.หนองคาย และขอบเขตของการวิจัยด้านระยะเวลาแบ่งออกเป็น 3 ช่วง ดังนี้ (1) การก่อตัวของนโยบายจัดการขยะมูลฝอย (2) การต่อต้านของประชาชนในพื้นที่ไม่ให้นำขยะมาทิ้ง (3) การยินยอมของประชาชนในพื้นที่ให้นำขยะกลับมาทิ้งได้อีก ส่วนคำอธิบายเชิงทฤษฎีประกอบด้วยทฤษฎีการตัดสินใจเลือกอย่างมีเหตุผล และทฤษฎีความสัมพันธ์ระหว่างหน่วยงานของรัฐ ผลการวิจัยพบว่า ในช่วง (1) คณะผู้บริหารเทศบาลเมืองหนองคายซื้อที่ดินที่บ้านดงนาเทา ต.สระใคร อ.สระใคร จ.หนองคาย เพื่อก่อสร้างบ่อกำจัดขยะมูลฝอยและได้ปกปิดจุดประสงค์ของการใช้สถานที่ เพื่อใช้ประโยชน์พื้นที่ไปในการกำจัดขยะสำหรับเทศบาลเมืองหนองคาย (2) หลังจากที่บ่อกำจัดขยะมูลฝอยดงนาเทาสร้างเสร็จ ยังไม่ได้มีการใช้อยู่ระยะเวลาหนึ่ง เป็นเหตุให้วัสดุอุปกรณ์ภายในชำรุดและสูญหาย และต่อมาพนักงานเทศบาลเมืองหนองคายดำเนินการกำจัดขยะผิดขั้นตอนส่งผลให้การบริหารจัดการภายในบ่อกำจัดขยะมีปัญหา ส่งผลกระทบต่อประชาชนในพื้นที่ ต.สระใคร เป็นอย่างมาก นอกจากนี้นักการเมืองท้องถิ่นใน ต.สระใคร ได้หยิบยกปัญหาขยะขึ้นมาเพื่อประโยชน์ในการหาเสียงเลือกตั้งผู้บริหารองค์การบริหารส่วนตำบลสระใคร ทำให้เกิดเหตุการณ์ประท้วงปิดบ่อกำจัดขยะ ต่อมามีการเจรจาภายใต้ความสัมพันธ์ระหว่างหน่วยงานของรัฐ ซึ่งได้แก่ กลไกของระบบราชการส่วนกลางและส่วนภูมิภาคโดยตั้งคณะกรรมการแก้ไขปัญหาสถานที่ทิ้งขยะของเทศบาลเมืองหนองคายเพื่อแก้ไขความขัดแย้งที่เกิดขึ้น (3) มีการเจรจาต่อรองและแลกเปลี่ยนผลประโยชน์ระหว่างเทศบาลเมืองหนองคายกับ ต.สระใคร ส่งผลให้เทศบาลเมืองหนองคายได้รับความยินยอมจาก ต.สระใครให้เปิดใช้งานบ่อกำจัดขยะได้อีกครั้งและได้วางแผนบริหารจัดการขยะร่วมกันระหว่างหน่วยการปกครอง อันแสดงถึงความสัมพันธ์ระหว่างหน่วยงานของรัฐทั้งสอง ทั้งนี้ ภายในความสัมพันธ์ระหว่างหน่วยงานของรัฐนี้ งานวิจัยได้ข้อสังเกตว่า กำนันและผู้ใหญ่บ้านมีบทบาทค่อนข้างสูงในเชิงเปรียบเทียบกับองค์การบริหารส่วนตำบล
