Abstract:
หลักประติบัติเยี่ยงคนชาติถือเป็นข้อบทเกี่ยวกับการคุ้มครองการลงทุนระหว่างประเทศที่สำคัญที่มักปรากฏในความตกลงระหว่างประเทศว่าด้วยการลงทุน หลักการดังกล่าวกำหนดให้รัฐผู้รับการลงทุนต้องให้การประติบัติแก่นักลงทุนหรือการลงทุนของรัฐภาคีไม่ด้อยไปกว่าที่ให้การประติบัติแก่นักลงทุนหรือการลงทุนของคนชาติ ซึ่งอยู่ในสถานการณ์เดียวกัน อย่างไรก็ตาม ในทางปฏิบัติ มีปัญหาการตีความและการปรับใช้ข้อบทนี้โดยเฉพาะอย่างยิ่งการตีความและปรับใช้คำว่า “สถานการณ์เดียวกัน” และคำว่า “การประติบัติไม่ด้อยไปกว่า” คำวินิจฉัยของคณะอนุญาโตตุลาการที่จัดตั้งขึ้นภายใต้ความตกลงระหว่างประเทศว่าด้วยการลงทุนมีบทบาทสำคัญในการวางหลักเกณฑ์และแนวทางในการแก้ปัญหาดังกล่าว ไม่ว่าจะเป็นการกำหนดตัวเปรียบเทียบที่เป็นนักลงทุนหรือการลงทุนของคนชาติซึ่งอยู่ในสถานการณ์เดียวกันหลักเกณฑ์ในการพิจารณาว่าการกระทำของรัฐก่อให้เกิดการประติบัติที่ด้อยกว่าหรือไม่ ตลอดจนเหตุผลอันชอบธรรมที่รัฐสามารถเลือกประติบัติได้ ดังนั้น ผู้วิจัยจึงได้ทำการศึกษาคำตัดสินของคณะอนุญาโตตุลาการเพื่อทราบแนวทางและหลักเกณฑ์ที่คณะอนุญาโตตุลาการใช้ในการตีความและปรับใช้หลักดังกล่าว จากการศึกษา ผู้วิจัยพบว่าคำตัดสินของคณะอนุญาโตตุลาการเกี่ยวกับหลักประติบัติเยี่ยงคนชาติได้ทำให้ความหมายและการปรับใช้หลักประติบัติเยี่ยงคนชาติมีความชัดเจนมากขึ้น
