Abstract:
เนื่องจากหนี้เงินมีลักษณะเฉพาะที่แตกต่างจากหนี้ประเภทอื่น ทั้งหนี้เงินยังอาจเกิดขึ้นได้หลายลักษณะ กฎหมายจึงกำหนดเหตุและผลของการไม่ชำระหนี้เงินไว้แตกต่างกันออกไป และบางกรณีคู่สัญญายังได้ตกลงทำสัญญากำหนดเหตุและผลของการผิดนัดชำระหนี้เงินไว้โดยเฉพาะแตกต่างจากที่กฎหมายกำหนด วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ได้ศึกษาผลทางกฎหมายของการไม่ชำระหนี้เงินโดยมุ่งศึกษาถึงดอกเบี้ยและผลของกฎหมายที่เกี่ยวข้อง โดยผู้เขียนได้ศึกษากฎหมายของประเทศสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนีและกฎหมายของประเทศอังกฤษเป็นตัวอย่าง จากการศึกษานั้นพบปัญหาการปรับใช้กฎหมายไม่สอดคล้องกัน ทั้งกรณีการปรับใช้กฎหมายที่เกี่ยวกับหลักกฎหมายการไม่ชำระหนี้เงินโดยตรง เช่น การที่เจ้าหนี้รับชำระหนี้หลังกำหนดเวลาชำระหนี้ตามวันแห่งปฏิทินโดยไม่ถือกำหนดเวลาชำระหนี้เป็นสาระสำคัญ การเรียกค่าใช้จ่ายในการทวงถามและการฟ้องคดี และกรณีการปรับใช้กฎหมายที่มีความเกี่ยวโยงกับกฎหมายลักษณะอื่น เช่น อายุความของดอกเบี้ยผิดนัด การเรียกดอกเบี้ยผิดนัดในกรณีที่มีการทำละเมิด และการเตือนด้วยการฟ้องคดี นอกจากนี้ กรณีที่มีข้อสัญญากำหนดเหตุและผลของการผิดนัดชำระหนี้เงินยังพบปัญหาเกี่ยวกับผลและสภาพบังคับของสัญญา เช่น ปัญหาการใช้บังคับสัญญาในข้อสัญญาเช่าซื้อซึ่งกำหนดให้ผู้ให้เช่าซื้อผิดนัด ชำระหนี้งวดใดงวดหนึ่งแล้วผู้ให้เช่าซื้อเลิกสัญญาได้ทันที ปัญหาความเป็นธรรมของสัญญาในกรณีสัญญากำหนดผลของการผิดนัดชำระหนี้เงิน ปัญหาการปรับใช้สัญญาในกรณีที่ศาลมีคำวินิจฉัยว่าเฉพาะแต่ดอกเบี้ยผิดนัด ส่วนที่เกินกว่าอัตราดอกเบี้ยที่เจ้าหนี้มีสิทธิได้รับก่อนผิดนัดเท่านั้นที่เป็นเบี้ยปรับ ดังนั้น ผู้เขียนจึงเสนอแนวทางแก้ปัญหา ดังต่อไปนี้ คือ แนวทางปรับใช้กฎหมายและสัญญานั้นจะต้องพิจารณาจากหลักการผิดนัดชำระหนี้เป็นสำคัญ โดยคำนึงถึงเจตนาของคู่สัญญาประกอบกับหลักสุจริตและการตีความให้เป็นคุณแก่ฝ่ายลูกหนี้ และหลักตามกฎหมายว่าด้วยข้อสัญญาที่ไม่เป็นธรรม สำหรับแนวทางสำหรับปรับปรุงกฎหมายนั้น เห็นควรเสนอให้เจ้าหนี้ซึ่งเตือนลูกหนี้ต้องกำหนดเวลาให้ลูกหนี้ชำระหนี้ในคำเตือน รวมทั้ง ปรับปรุงกฎหมายเกี่ยวกับการผิดนัดชำระหนี้เงินระหว่างหนี้ของผู้ประกอบธุรกิจและหนี้ของบุคคลธรรมดาให้มีความเป็นระบบมากยิ่งขึ้น
