Abstract:
ที่มา ปอดติดเชื้อนิวโมซิสติสจิโรเวคซีเป็นสาเหตุของความเจ็บป่วยและการตายที่สำคัญในผู้ป่วยเอดส์การวินิจฉัยปอดติดเชื้อนี้ขึ้นกับอาการทางคลินิก การตรวจร่างกาย ผลภาพรังสีของปอด และผลตรวจเชื้อจากเสมหะหรือน้ำล้างปอด การตรวจเชื้อจากน้ำล้างปอดเป็นวิธีมาตรฐาน (gold standard) ในการวินิจฉัย แต่เป็นวิธีการที invasive การตรวจเชื้อจากเสมหะเป็นวิธี noninvasive ใช้ตรวจวินิจฉัยการติดเชื้อที่ได้ผลดีเช่นกัน ซึ่งก่อนหน้านี้มีเพียงการศึกษาเดียว ที่ศึกษาบทบาทการส่งเสมหะย้อมสีหลายๆ ครั้งเพื่อเพิ่มความไวในการวินิจฉัย แต่ไม่มีการเปรียบเทียบความไวที่ได้กับการตรวจเชื้อจากน้ำล้างปอด วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1. เพื่อศึกษาความไวของการตรวจเชื้อจากเสมหะและจากน้ำล้างปอด โดยการย้อมสี ยิมซา โกโมไรมิเทนนามินซิลเวอร์ โทลูอิดินบลูโอ วิธีอิมมูโนฟลูโอเรสเซน และวิธีปฏิกริยาลูกโซโพลีเมอร์เรส (พีซีอาร์) 2. เพื่อศึกษาการเพิ่มความไว ในการวินิจฉัยปอดติดเชื้อนิวโมซิสติสจิโรเวคซี โดยการส่งตรวจเสมหะ 3 ครั้ง โดยการย้อมสี และวิธีอิมมูโนฟลูโอเรสเซน และพีซีอาร์ เปรียบเทียบกับ การส่งตรวจเสมหะ 1 ครั้ง 3. เพื่อเปรียบเทียบความไวการส่งตรวจเสมหะ 3 ครั้งกับความไวการตรวจเชื้อจาก น้ำล้างปอด
วิธีการศึกษา เป็นการศึกษาแบบไปข้างหน้า ในผู้ป่วยเอดส์ที่มีอาการทางคลินิกและภาพรังสีปอดเข้าได้กับการติดเชื้อนิวโมซิสติสจิโรเวคซี โดยตรวจหาเชื้อจากเสมหะ 3 ครั้ง และ ส่องกล้องเพื่อตรวจเชื้อจากน้ำล้างปอดนำมาย้อมสีชนิดต่างๆ การตรวจด้วยวิธีอิมมูโน ฟลูโอเรสเซน และวิธีพีซีอาร์ เก็บข้อมูลความไวของการตรวจแต่ละวิธี นำผลที่ตรวจได้มาเปรียบเทียบกัน ผลการศึกษา การตรวจเสมหะด้วยวิธีพีซีอาร์ มีความไวมากกว่า อิมมูโนฟลูโอเรสเซน โกโมไรมิเทนนามินซิลเวอร์ โทลูอิดินบลูโอและ ยิมซา ตามลำดับ การตรวจเสมหะ 3 ครั้ง มีความไวเพิ่มขึ้นมากกว่าการตรวจครั้งเดียว โดยการย้อมยิมซาเพิ่มความไวจากร้อยละ 22.9 เป็น 40 โกโมไรมิเทนนามินซิลเวอร์ ร้อยละ 60 เป็น 77.1 โทลูอิดินบลูโอ ร้อยละ 51.4 เป็น 62.9 อิมมูโนฟลูโอเรสเซน ร้อยละ 77.1 เป็น 88.6 และ พีซีอาร์ ร้อยละ 88.6 เป็น 91.4 การตรวจเชื้อจากเสมหะโดยใช้หลายวิธีมีความไวมากกว่าวิธีเดียว และถ้าตรวจหลายวิธี 3 ครั้งจะมีความไวใกล้เคียงกับการตรวจจากน้ำล้างปอด โดยถ้าตรวจ 2 วิธี การตรวจโกโมไรมิเทนนามินซิลเวอร์กับโทลูอิดินบลูโอจะมีความไวมากที่สุด ร้อยละ 74.3 การตรวจหาเชื้อจากน้ำล้างปอดมีความไวสูง และไม่แตกต่างกันในแต่ละวิธีโดยมีความไวร้อยละ 94-97.1
