Abstract:
งานวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ คือ ศึกษาประวัติความเป็นมา จุดมุ่งหมาย ความคาดหวังและประโยชน์การมอบรางวัลศิลปาธร ศึกษาประวัติและผลงานศิลปินศิลปาธร สาขาศิลปะการแสดง ศึกษาเกณฑ์การตัดสิน กระบวนการ ขั้นตอนและวิธีการพิจารณารางวัล สาขาศิลปะการแสดง ตลอดจนวิเคราะห์การบริหารจัดการ ผลสำเร็จ และแนวทางการพัฒนาโครงการ โดยศึกษาศิลปินศิลปาธร สาขาศิลปะการแสดง พ.ศ.2547 - พ.ศ.2553 ด้วยการศึกษาจากเอกสาร การสัมภาษณ์เชิงลึก และการทำแบบประเมินโครงการโดยการสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจงจากผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับรางวัลศิลปาธร ผลจากการศึกษาพบว่า รางวัลศิลปาธรมีวัตถุประสงค์การมอบเพื่อเชิดชูเกียรติต่อศิลปิน ที่มีการสร้างผลงานที่เหมาะสม เป็นประโยชน์ และเป็นแนวทางสำหรับผู้สนใจศิลปะร่วมสมัย แบ่งประโยชน์ที่เกิดจากรางวัล คือ 1.) ประโยชน์ที่มุ่งผลต่อศิลปิน 2.) ประโยชน์ที่มุ่งต่อประชาชน 3.) ประโยชน์ที่มุ่งต่อวงการศิลปะร่วมสมัย ตั้งแต่ปี พ.ศ.2547 – พ.ศ.2553 มีศิลปินศิลปาธรสาขาศิลปะการแสดง 7 คน สาขาดนตรีและคีตศิลป์ 7 คน และมีศิลปินศิลปาธรกิตติคุณ 2 คน ลักษณะผลงานของศิลปินคือ การประยุกต์ความรู้ด้านศิลปะการแสดงไทย ด้วยแนวคิด และหรือเทคนิคการแสดงแบบตะวันตก ด้านเกณฑ์การตัดสิน กระบวนการ ขั้นตอนและวิธีการพิจารณารางวัลศิลปาธรให้ความสำคัญกับ ศิลปินที่เป็นผู้มีความประพฤติและทักษะฝีมือทางด้านศิลปะการแสดงเป็นที่ยอมรับในวงการศิลปะ สร้างผลงานเพื่อสร้างสรรค์สังคม มีความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตน ส่วนผลการประเมินโครงการด้านการบริหารจัดการและผลสำเร็จรางวัลศิลปาธร ทั้ง 4 ด้าน คือ สภาวะแวดล้อม ปัจจัยป้อน กระบวนการและผลผลิตมีผลการประเมินระดับปานกลาง และมีแนวทางการพัฒนาที่ควรให้ความสำคัญในการดำเนินงานสรรหาศิลปิน คือ 1.) เกณฑ์การตัดสินประกอบด้วยคุณสมบัติส่วนตัวและคุณสมบัติของผลงานวิถีพุทธ 2.) เกณฑ์การคัดเลือกกรรมการ 3.) การมีส่วนร่วมของสังคม 4.) การเผยแพร่ข้อมูลข่าวสาร 5.) การใช้ประโยชน์เพื่อนำไปพัฒนาเยาวชน ในระดับประเทศและนานาชาติ 6.) การดูแลศิลปินให้มีความมั่นคงในวิชาชีพ