การทำงานของผู้สูงอายุในประเทศไทย

Abstract

การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางประชากรของประเทศไทยที่มีสัดส่วนของผู้สูงอายุที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง และจากการเป็นช่วงวัยสูงอายุนี้ทำให้ผู้สูงอายุไม่สามารถประกอบกิจกรรมบางประการได้ เช่น การทำงาน แต่อย่างไรก็ตามจากการสำรวจและศึกษาต่าง ๆ พบว่ายังคงมีผู้สูงอายุจำนวนมากที่ยังคงทำงานอยู่ ดังนั้นในการศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์สำหรับการศึกษาเพื่อศึกษาทำงานของผู้สูงอายุในประเทศไทย และเพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการทำงานของผู้สูงอายุในประเทศไทย โดยที่การศึกษานี้ผู้วิจัยได้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงปริมาณ ซึ่งนำข้อมูลจากโครงการสำรวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2554 ที่ดำเนินการสำรวจและเก็บข้อมูลโดยสำนักงานสถิติแห่งชาติมาใช้ในการศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูล โดยมีตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษา คือ ผู้สูงอายุที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป จำนวน 33,360 ราย สำหรับการวิเคราะห์ข้อมูลในการศึกษานี้ใช้การวิเคราะห์และนำเสนอข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และการวิเคราะห์การถดถอยโลจิสติคทวิภาค (Binary Logistic Regression Analysis) ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ การวิเคราะห์การแปรผันสองทาง (Bivariate Analysis) และการวิเคราะห์การแปรผันหลายทาง (Multivariate Analysis) จากการศึกษา พบว่า ผู้สูงอายุที่ยังคงทำงานมีร้อยละ 42.9 โดยสถานภาพการทำงานของผู้สูงอายุมากกว่าครึ่งหนึ่งประกอบธุรกิจของตนเอง (ร้อยละ 59.96) ทั้งนี้เมื่อพิจารณาถึงปัจจัยที่มีผลต่อโอกาสในการทำงานของผู้สูงอายุในประเทศไทย พบว่า ตัวแปรทั้งหมดสามารถอธิบายการทำงานของผู้สูงอายุได้ร้อยละ 45.4 (R2 = 0.454) โดยที่ตัวแปรที่ใช้ในการศึกษาเกือบทั้งหมด ยกเว้นตัวแปรด้านความพึงพอใจในภาวะการเงินนั้นมีผลต่อโอกาสในการทำงานของผู้สูงอายุ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ทั้งนี้จากผลการศึกษานี้ได้นำไปสู่ข้อเสนอเชิงนโยบายต่าง ๆ ที่ช่วยในการส่งเสริมและพิทักษ์สิทธิของผู้สูงอายุในการทำงานซึ่งอาจเป็นกำลังแรงงานที่สำคัญของประเทศไทยในอนาคต คำสำคัญ: ผู้สูงอายุ, การทำงาน, ประเทศไทย