Abstract:
งานวิจัยนี้เป็นการวัดอัตราการทรุดตัวของกรุงเทพมหานครและปริมณฑลทางฝั่งตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยาครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 1600 ตารางกิโลเมตร ด้วยเทคนิค time-series InSAR โดยประมวลผลภาพดาวเทียม TerraSAR-X จำนวน 26 ภาพ ในช่วงเดือนกันยายน ปี 2009 ถึงเดือนสิงหาคม ปี 2012 สามารถให้จุดตรวจสอบการทรุดตัวในพื้นที่ศึกษาประมาณ 3.7 ล้านจุด เฉลี่ยประมาณ 2300 จุดต่อตารางกิโลเมตร ตรวจพบการทรุดตัวในอัตราเร็ว 10 – 20 มิลลิเมตรต่อปี ในเขตอำเภอเมือง จังหวัดสมุทรปราการ และอำเภอลำลูกกา จังหวัดปทุมธานี ส่วนในเขตกรุงเทพมหานครพื้นที่ส่วนใหญ่มีการทรุดตัวที่ช้ากว่าอยู่ในช่วง 2 – 7 มิลลิเมตรต่อปี เมื่อนำข้อมูลจุดตรวจสอบการทรุดตัวจากเทคนิค InSAR เปรียบเทียบทางสถิติกับข้อมูลจากงานระดับ พบว่าอัตราการทรุดตัวจากเทคนิคทั้งสองชนิดมีความสอดคล้องกัน มีเฉพาะพื้นที่บริเวณเทศบาลตำบลปากน้ำ อำเภอเมืองและตำบลราชาเทวะ อำเภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ ที่อัตราการทรุดตัวจาก InSAR เร็วกว่าอัตราการทรุดตัวที่ได้จากงานระดับ และเมื่อตรวจสอบข้อมูลในพื้นที่จริงพบว่าเป็นบริเวณชานเมืองที่มีความหนาแน่นของสิ่งปลูกสร้างน้อย และมีช่องว่างระหว่างอาคารค่อนข้างกว้าง ทำให้มีโอกาสที่จะมีการสะท้อนของคลื่นไมโครเวฟในแบบ double-bounce จากตึกไปสู่พื้นดิน ทำให้มีการทรุดตัวซึ่งเร็วกว่าจากชั้นผิวดินปะปนเข้าไปกับการทรุดตัวที่เกิดในชั้นกั้นน้ำ นอกจากนี้เมื่อนำอัตราการทรุดจาก InSAR ในงานวิจัยนี้ เปรียบเทียบกับอัตราการทรุดตัวจาก InSAR ของงานวิจัยที่ผ่านมา พบว่าพื้นที่กรุงเทพมหานครส่วนใหญ่ทรุดตัวในอัตราที่ช้าลง มีเฉพาะพื้นที่บางส่วนในฝั่งตะวันออกของอำเภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ และฝั่งตะวันออกเฉียงใต้ของเขตลาดกระบังที่พบการทรุดตัวที่เร็วขึ้นในอัตรา 3 – 6 มิลลิเมตรต่อปี ผลการเปรียบเทียบดังกล่าวเมื่อนำไปทดสอบค่าสหสัมพันธ์อัตราการเปลี่ยนแปลงของระดับน้ำบาดาลในช่วงเวลาเดียวกัน ได้ผลลัพธ์ออกมาเป็น 0.71 สอดคล้องกับงานศึกษาทางด้านอุทกวิทยาก่อนหน้านี้ที่ได้มีการสรุปไว้ว่าปัจจัยหลักของการทรุดตัวในเขตกรุงเทพมหานครคือการสูบน้ำบาดาลมาใช้
