Abstract:
วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาถึงการกระทำความผิดโดยบันดาลโทสะของผู้ที่มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับผู้ถูกข่มเหงอย่างร้ายแรงด้วยเหตุอันไม่เป็นธรรม โดยเฉพาะในประเด็นเกี่ยวกับขอบเขตของผู้มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับผู้ถูกข่มเหง ตลอดจนขอบเขตการกระทำที่เป็นการข่มเหงซึ่งสามารถบันดาลโทสะได้ จากการศึกษาพบว่า การข่มเหงอย่างร้ายแรงด้วยเหตุอันไม่เป็นธรรมซึ่งทำให้ผู้กระทำความผิดบันดาลโทสะได้นั้น อาจเป็นการข่มเหงต่อตัวผู้กระทำความผิด หรือเป็นการข่มเหงต่อผู้อื่นมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับผู้กระทำความผิดได้ เนื่องจากการข่มเหงผู้ใกล้ชิดเสมือนเป็นการข่มเหงถึงตัวผู้กระทำความผิดในเวลาเดียวกัน อย่างไรก็ตาม บทบัญญัติแห่งกฎหมายมิได้กำหนดนิยามของความสัมพันธ์ใกล้ชิดว่าหมายถึงบุคคลใด ทำให้ศาลต้องวินิจฉัยความสัมพันธ์โดยปราศจากหลักเกณฑ์ที่ชัดเจน บางกรณีศาลวินิจฉัยความสัมพันธ์ตามกฎหมาย บางกรณีศาลวินิจฉัยความสัมพันธ์ตามสาโลหิต นอกจากนี้ จากสภาพสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป ความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลมีความหลากหลายมากขึ้น เช่น ความสัมพันธ์ระหว่างคู่รักร่วมเพศ คู่หมั้น คนรัก (แฟน) หุ้นส่วนทางธุรกิจ เพื่อนสนิท การข่มเหงอย่างร้ายแรงแก่บุคคลเหล่านี้ยังไม่มีหลักเกณฑ์พิจารณาที่ชัดเจนว่าจะถือเป็นการข่มเหงอย่างร้ายแรงต่อผู้กระทำความผิดที่สามารถบันดาลโทสะได้หรือไม่ รวมถึงหลักเกณฑ์เกี่ยวกับการกระทำที่เป็นการข่มเหงบุคคลเหล่านี้ว่าครอบคลุมการกระทำใดบ้าง ในต่างประเทศมีกลไกการพิจารณากรณีการข่มเหงผู้มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับผู้กระทำความผิดโดยบันดาลโทสะแตกต่างกัน บางประเทศศาลหรือคณะลูกขุนมีการใช้ดุลพินิจพิจารณาถึงความสัมพันธ์ใกล้ชิด บางประเทศมีกฎหมายกำหนดความสัมพันธ์ใกล้ชิดไว้อย่างชัดเจน แตกต่างกันไปตามระบบกฎหมาย สังคมและวัฒนธรรม หากประเทศไทยจะกำหนดปัจจัยที่ศาลจะนำมาใช้วิเคราะห์ถึงการข่มเหงผู้ใกล้ชิดให้มุ่งเน้นที่ความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลตามข้อเท็จจริงและผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการข่มเหงผู้้ใกล้ชิดไว้ในบทบัญญัติของประมวลกฎหมายอาญามาตรา 72 จะทำให้การใช้ดุลพินิจของศาลมีความแน่นอนเป็นเอกภาพ และอำนวยความยุติธรรมให้แก่ผู้กระทำความผิดและผู้เสียหายในแต่ละคดี รวมทั้งสังคมมากยิ่งขึ้น
