Abstract:
วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงแนวคิดของการห้ามรับฟังพยานหลักฐานเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงสมานฉันท์ในคดีอาญา รวมถึงนำเสนอแนวทางการแก้ไขเพิ่มเติมบทบัญญัติกฎหมายที่เกี่ยวข้อง จากการศึกษาพบว่า โดยทั่วไปประเทศไทยยังไม่มีหลักเกณฑ์การห้ามรับฟังพฤติกรรมเชิงสมานฉันท์เป็นพยานหลักฐานในคดีอาญา เว้นแต่คดีอาญาที่อยู่ในเขตอำนาจพิจารณาพิพากษาตามพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ. 2553 ซึ่งทำให้จำเลยไม่นิยมและเกรงกลัวที่จะกล่าวคำขอโทษหรือชดใช้ค่าเสียหายแก่ผู้เสียหาย ตลอดจนส่งผลให้บุคคลที่เกี่ยวข้องไม่กล้าเข้าร่วมหรือเปิดเผยข้อมูลใด ๆ ในกระบวนการเจรจาหรือไกล่เกลี่ยข้อพิพาท แม้ในปัจจุบันประเทศไทยมีการกำหนดหลักเกณฑ์การห้ามรับฟังพยานหลักฐานเกี่ยวกับพฤติกรรมการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในชั้นศาลขึ้น แต่ข้อกำหนดดังกล่าวยังมีปัญหาในด้านสภาพบังคับและรายละเอียดที่ไม่ชัดเจนและแตกต่างกันในแต่ละศาล เมื่อศึกษาแนวคิดของการห้ามรับฟังพยานหลักฐานเกี่ยวกับพฤติกรรมเชิงสมานฉันท์ในคดีอาญาในต่างประเทศพบว่า ในประเทศสหรัฐอเมริกามีหลักเกณฑ์การห้ามรับฟังพยานหลักฐานเกี่ยวกับพฤติกรรมการกล่าวคำขอโทษ การชดใช้ค่าเสียหาย และการเข้าร่วมกระบวนการเจรจาหรือไกล่เกลี่ยข้อพิพาทมิให้นำมาใช้พิสูจน์ความผิดของจำเลยในคดีแพ่งและคดีอาญา ประเทศแคนาดามีคำพิพากษาที่วางหลักเกณฑ์ห้ามรับฟังพฤติกรรมการชดใช้ค่าเสียหายเพื่อพิสูจน์ความผิดของจำเลย นอกจากนี้ ทั้งประเทศสหรัฐอเมริกา ประเทศแคนาดา และประเทศเบลเยียมต่างมีการกำหนดให้คำกล่าวใด ๆ ที่เกิดขึ้นในการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทเป็นพยานหลักฐานที่รับฟังไม่ได้เว้นแต่เข้าข้อยกเว้นของการห้ามรับฟังพยานหลักฐานอีกด้วย ด้วยเหตุดังที่กล่าวมาข้างต้น จึงขอเสนอแนะให้ประเทศไทยมีการกำหนดหลักเกณฑ์การห้ามรับฟังพฤติกรรมเชิงสมานฉันท์ ได้แก่ พฤติกรรมการกล่าวคำขอโทษ พฤติกรรมการชดใช้ค่าเสียหาย พฤติกรรมการเข้าร่วมการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท ตลอดจนคำกล่าวใด ๆ ที่เกิดขึ้นในการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทเป็นพยานหลักฐานในคดีอาญา
