Abstract:
วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงอำนาจจับของราษฎร กรณีความผิดซึ่งหน้าตั้งแต่เงื่อนไขหลักเกณฑ์การจับของราษฎร ขอบเขตความผิดทางอาญาที่ราษฎรมีอำนาจจับ วิธีการจับโดยราษฎร การตรวจสอบการจับของราษฎร และผลการจับโดยมิชอบด้วยกฎหมายของราษฎร จากการศึกษาพบว่า ความผิดที่ราษฎรมีอำนาจจับในความผิดซึ่งหน้าตามบทบัญญัติกฎหมายไทย จะต้องเป็นความผิดที่ระบุตามบัญชีแนบท้ายประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา โดยหากเพิ่มเติมฐานความผิดอาญาที่สมควรกำหนดให้ราษฎรมีอำนาจจับได้ ได้แก่ ความผิดฐานทำให้เสียทรัพย์ และความผิดฐานบุกรุกเคหสถาน จะทำให้ราษฎรมีบทบาทในการป้องกันสิทธิในทรัพย์สิน และสิทธิในการอยู่อาศัยในเคหสถานได้ทันท่วงที ซึ่งในต่างประเทศ ได้แก่ รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา ประเทศอังกฤษ ประเทศฝรั่งเศส และประเทศนิวซีแลนด์ ได้มีการกำหนดให้ราษฎรมีอำนาจจับในความผิดฐานทำให้เสียทรัพย์ อันเป็นการคุ้มครองสิทธิในทรัพย์สิน และความผิดฐานบุกรุกเคหสถาน ที่ให้ความสำคัญในหลักการคุ้มครองความปลอดภัยต่อชีวิตในเคหสถานอันเจ้าบ้านพึงมี ด้วยเหตุผลที่กล่าวข้างต้น วิทยานิพนธ์ฉบับนี้จึงทำการศึกษาวิเคราะห์อำนาจจับของราษฎร กรณีความผิดซึ่งหน้า เพื่อเสนอแนวทางในการแก้ไขเพิ่มเติมฐานความผิดที่ราษฎรมีอำนาจจับ ได้แก่ ความผิดฐานทำให้เสียทรัพย์ และความผิดฐานบุกรุกเคหสถาน โดยบัญญัติให้ครอบคลุมเพียงพอที่จะตอบสนองนโยบายรัฐในการส่งเสริมและสนับสนุนให้ราษฎรมีส่วนร่วมในการปกป้องดูแลสังคมได้อย่างมีประสิทธิภาพมาปรับใช้ให้เหมาะสมกับกระบวนการยุติธรรมทางอาญาของประเทศไทย อันช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในกระบวนการยุติธรรมได้ดียิ่งขึ้น
