Abstract:
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบและแนวคิดในการสร้างสรรค์บทบาทนางนารายณ์ในการแสดงนาฏยศิลป์ไทยร่วมสมัย เรื่อง นารายณ์อวตาร ซึ่งมีวิธีในการดำเนินการวิจัยจากการศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้อง การสำรวจข้อมูลเชิงเอกสาร การสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญและผู้ทรงคุณวุฒิ การสัมมนา สื่อสารสนเทศ การสำรวจข้อมูลภาคสนาม และการสัมภาษณ์แบบกลุ่ม ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบของการแสดงประกอบไปด้วย บทการแสดงมีการสร้างสรรค์บทใหม่บนพื้นฐานเนื้อเรื่องเดิม ลีลาที่มาจากหลากหลายวัฒนธรรมแต่ให้ความสำคัญกับเอกลักษณ์ไทย ส่วนบทการแสดง การออกแบบลีลา ดนตรี เครื่องแต่งกาย พื้นที่เวที แสง นักแสดง และอุปกรณ์การแสดง มีการสร้างสรรค์โดยคำนึงถึงคนรุ่นใหม่ ในด้านแนวคิดการสร้างสรรค์การแสดง ประกอบไปด้วย การสะท้อนบทบาทของสตรีเพศในสังคมไทย การอนุรักษ์จารีตวัฒนธรรมของไทย การใช้สัญลักษณ์ การใช้ทฤษฏีนาฏยศิลป์และทัศนศิลป์ คำนึงถึงการสร้างสรรค์สิ่งใหม่ ความหลากหลายทางวัฒนธรรม คำนึงถึงการสื่อสาร รูปแบบการแสดงที่หลากหลาย คุณธรรม และเยาวชนคนรุ่นใหม่ นอกจากการค้นพบที่ได้กล่าวมาตามวัตถุประสงค์ของการวิจัยแล้ว การศึกษาในครั้งนี้ยังพบว่า บทบาทนางนารายณ์แบบเดิมมีรูปแบบนาฏยศิลป์ไทย ประกอบไปด้วย บทบาทนางอัปสร บทบาทหญิงงามคู่กับสติปัญญา และบทบาทเพศผู้เมีย ส่วนบทบาทนางนารายณ์แบบใหม่เป็นรูปแบบนาฏยศิลป์ไทยร่วมสมัย ประกอบด้วย บทบาทการยกย่องคุณค่าเพศหญิง บทบาทเพศสภาพ บทบาทสตรีเพศ และบทบาทเพศผู้เมีย
