รัสเซียในทศวรรษหน้า

Abstract

บทความนี้ชี้ให้เห็นว่าแม้รัสเซียในอดีตจะมีความลึกลับซับซ้อนจนถูกขนานนามว่าอยู่ “หลังม่านเหล็ก” และแม้รัสเซียในปัจจุบันก็ยังคงมีความไม่โปร่งใสในหลายด้าน แต่ทว่าผู้เขียนได้คาดทำนายอนาคตของรัสเซียในทศวรรษหน้าในภาพกว้างๆ ไว้ ว่าไม่น่าจะแตกต่างจากปัจจุบันมากนัก โดยแยกพิจารณาเป็นประเด็นสำคัญดังนี้คือ เศรษฐกิจ การเมือง สังคม ความมั่นคงและต่างประเทศ ด้านเศรษฐกิจ รัสเซียยังคงพัฒนาเศรษฐกิจต่อไปได้แต่จะไม่อยู่ในระดับผู้นำทางเศรษฐกิจ รัฐบาลจะควบคุมเศรษฐกิจในลักษณะที่เรียกได้ว่า “ลัทธิทุนนิยมโดยรัฐ” (State Capitalism) จะมีการสำรวจ ขุดเจาะและส่งออกน้ำมัน ก๊าซธรรมชาติและโลหะต่างๆ มากขึ้น ยังมีปัญหาเรื่องความไม่โปร่งใสคอร์รัปชั่น อาชญากรรม และจะมีปัญหาเรื่องการซื้อขายและการส่งออกพลังงานกับประเทศเพื่อนบ้าน ด้านการเมือง ยังคงมีเสถียรภาพ กลุ่มอำนาจยังเป็นกลุ่มเดิมโครงสร้างทางการเมืองตามแบบประชาธิปไตยตะวันตกยังไม่สมบูรณ์ และการเมืองยังไม่พัฒนาเท่าที่ควร ภาคการเมืองกับภาคธุรกิจจะใกล้ชิดกันมากยิ่งขึ้น ด้านสังคม ปัญหาที่รุนแรงที่สุดคือการลดลงของประชากร ปัญหาสุขภาพจะมีมากขึ้นจากนโยบายสังคมและสาธารณสุขที่ล้มเหลวจนส่งผลทำให้คุณภาพของประชากรลดลง รัฐบาลรัสเซียยังต้องแก้ปัญหาความยากจนและที่พักอาศัยต่อไป ปัญหาที่เกิดจากแรงงานต่างประเทศจะมากขึ้น ในขณะเดียวกันชาวรัสเซียก็ยังคงไปท่องเที่ยว ลงทุนและอาศัยอยู่ในต่างประเทศเพิ่มขึ้นด้วย ด้านความมั่นคง รัสเซียยังคงมีปัญหาภายในประเทศกับมุสลิมหัวรุนแรงที่ต้องการแบ่งแยกดินแดน ส่วนปัญหาภายนอกประเทศจะมาจากการรุกล้ำเขตอิทธิพลของรัสเซียโดยสหรัฐอเมริกาและนาโต ด้านศักยภาพทางการทหารรัสเซียยังคงฝากความมั่นคงของประเทศไว้กับอาวุธยุทธศาสตร์แทนการพัฒนาแสนยานุภาพของกองทัพโดยรวม ด้วยมั่นใจว่าตนเองผลิตอาวุธขายเป็นอันดับต้นๆ ของโลกอยู่แล้ว การซื้ออาวุธเข้าประจำการจึงไม่ใช่เรื่องเร่งด่วน ด้านการต่างประเทศ รัสเซียยังคงจัดให้สหรัฐอเมริกาเป็นตัวแปรหลักในนโยบายต่างประเทศของตน จะมีปัญหาเรื่องผลประโยชน์ต่างๆ กับประเทศเครือรัฐเอกราชและสหรัฐอเมริกา แต่จะมีความสัมพันธ์ที่ดีกับสมาชิกกลุ่ม “บริคส์”