Abstract:
บทความนี้ให้ข้อมูลที่มาของระบบธุรกิจการเมืองในรัสเซียใหม่ว่าเกิดจากการที่วิสาหกิจของรัฐยังคงต้องขึ้นต่อการกำกับควบคุมบางประการของกระทรวงที่เกี่ยวข้อง ด้วยเหตุนี้ ผู้บริหารโรงงานจึงจำต้องเสนอแบ่งปันผลประโยชน์บางประการให้กับผู้บริหารกระทรวงเพื่อความสะดวกคล่องตัว อันเป็นที่มาของระบบอุปถัมภ์พึ่งพาหรือคอร์รัปชั่น นอกจากนั้น ผู้นำพรรคการเมืองและผู้นำทางธุรกิจส่วนใหญ่ที่มีบทบาทสำคัญในธุรกิจการเมืองรัสเซียยังก่อตัวมาจากองค์กรของพรรคคอมมิวนิสต์ในอดีตอีกด้วย ทั้งนี้โดยคนกลุ่มนี้ต่างพากันฉวยโอกาสเข้าไปครอบครองเป็นเจ้าของหุ้นส่วนใหญ่ของบริษัทจากการแปรรูปรัฐวิสาหกิจ ทั้งๆ ที่ตามเจตนารมณ์แล้วต้องการให้ผู้บริหารและกรรมกรโรงงานร่วมกันเป็นเจ้าของในสัดส่วนร้อยละ 49 ร่วมกับ สัดส่วนข้างมากร้อยละ 51 ของรัฐ
นักธุรกิจและเจ้าหน้าที่ระดับสูงของรัฐดังกล่าวได้อาศัยฐานเศรษฐกิจและอำนาจผูกขาดพัฒนาธุรกิจของตนอย่างรวดเร็ว จนกลายเป็นมหาเศรษฐีระดับโลกได้ภายในระยะเวลาอันสั้นเพียง 5 ปี ระหว่างปี ค.ศ. 1992-1997 กล่าวคือมีทรัพย์สินส่วนตัวมูลค่ากว่า 1 พันล้านดอลลาร์สหรัฐจำนวนกว่า 10 คน และเพิ่มเป็น 27 คนในปี ค.ศ. 2004 ธุรกรรมที่ไม่ค่อยโปร่งใสและซื่อสัตย์เท่าใดนักดังกล่าว อาทิเช่น การเก็งกำไรค่าเงินจากการซื้อขายเงินตราต่างประเทศและสินค้าในภาวะที่เศรษฐกิจกำลังล่มสลายและอัตราเงินเฟ้อสูง การแสวงหากำไรจากส่วนต่างของราคาสินค้าที่ได้รับสัมปทานราคาต่ำ แต่ส่งไปขายต่างประเทศในราคาสูงมาก และการแสวงหากำไรจากการฉกฉวยกดราคาซื้อหุ้นจากกรรมกรและประชาชนผู้ตกอยู่ในภาวะจำยอมเพราะยากไร้
ต่อมา นักธุรกิจรัสเซียกลุ่มต่างๆ ได้รวมตัวกันจัดตั้งพรรคการเมืองเพื่อปกป้องผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจของกลุ่ม อาทิ พรรคสหบาลรัสเซียพัฒนา (All-Russian Unity) พรรคเศรษฐกิจเสรี (The Party of Economic Freedom) และพรรคแรงงานเสรี (The Party of Free Work) ในปี ค.ศ. 1993 ทั้งนี้นักธุรกิจต่างพยายามเข้าไปมีอิทธิพลทางการเมืองและระบบอำนาจเพิ่มมากขึ้นตามลำดับในรัฐบาลสมัยประธานาธิบดีบอริส เยลต์ชินซึ่งเน้นปฏิรูปแบบเฉียบพลัน (Shock Therapy) ทั้งในรูปการล็อบบี้ การสมัครเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ทางตรง) การสนับสนุนคนของตนให้เป็นสมาชิกรัฐสภา และให้การสนับสนุนพรรคและการจัดทำโฆษณาชวนเชื่อให้แก่พรรคทางสื่อมวลชน
นอกจากนั้น บทความยังได้เสนอภาพแผนภูมิแสดงช่องทางที่กลุ่มผลประโยชน์ทางธุรกิจจะเข้าไปมีอิทธิพลในทางการเมืองและระบบอำนาจในรัสเซียใหม่ รวมทั้งตารางแสดงการให้ความช่วยเหลือพรรคการเมืองในการหาเสียงเลือกตั้งของบริษัทและนักธุรกิจในปี ค.ศ. 1999 ไว้ด้วย