Abstract:
สุนัขจำนวน 23 ตัว ซึ่งได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นเนื้องอกมาสต์เซลล์ และทำการรักษาด้วยเคมีบำบัดชนิด Vinblastine sulfate ร่วมกับการกิน Prednisolone และทำการเก็บตัวอย่างชิ้นเนื้อก่อนการรักษา จำนวน 23 ตัวอย่าง และหลังรักษา จำนวน 11 ตัวอย่าง เพื่อประเมินและติดตามผลการรักษา โดยใช้ระยะทางคลินิก ลักษณะจุลพยาธิวิทยา ตัวบ่งชี้การงอกขยาย ได้แก่ ค่าดัชนี AgNORs ค่าดัชนี PCNA และค่าดัชนี Ki-67 และการแสดงออกของโปรตีนต่อต้านยา ได้แก่ โปรตีน PGP และ MRP ผลการตรวจทางจุลพยาธิวิทยาพบว่า เนื้องอกทั้งหมด 23 ตัวอย่าง จัดอยู่ในระดับทางจุลพยาธิวิทยาเกรด 2 และพบว่าภายหลังการรักษาไม่มีการเปลี่ยนแปลงระดับเกรดทางจุลพยาธิวิทยา แต่มีรายละเอียดทางจุลพยาธิวิทยาที่เปลี่ยนแปลง คือ พบการขึ้นนิวเคลียสที่มีขนาดใกล้เคียงกัน และ stroma และมีการลดลงของปริมาณไซโตพลาสมจำนวนนิวคลิโอลัสที่มองเห็นได้ เส้นเลือดและจำนวนเม็ดเลือดขาวชนิด eosinophil ภายในก้อนเนื้องอก และค่าเฉลี่ย mitotic index (ก่อนรักษา คือ 1.6 เซลล์/HPF)
ผลการประเมินการตอบสนองต่อการรักษาทางคลินิกพบว่า มีการตอบสนองระดับ partial response (PR) จำนวนร้อยละ 78.2 (18/23) และระดับ stable disease (SD) จำนวนร้อยละ 21.8 (5/23) และมีค่ามัธยฐานระยะเวลาการมีชีวิต (survival time) คือ 101 วัน ค่าเฉลี่ยดัชนี AgNORs ดัชนี PCNA และดัชนี Ki-67 ก่อนการรักษา คือ 1.83+-0.4, 18.67+-9.25, 6.86+-7.23 ตามลำดับ และหลังการรักษา คือ 1.59+-0.3, 12.4+-7.15, 1.9+-1.35 ตามลำดับ และพบว่าภายหลังการรักษาค่าดัชนีงอกขยายทั้งสามชนิด มีค่าลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) จำนวนตัวอย่างที่ให้ผลบวกต่อโปรตีน PGP และ MRP คือ จำนวนร้อยละ 31.1 (9/23) และ 43.4 (10/23) ตามลำดับและให้ผลบวกต่อโปรตีน PGP และ/หรือ MRP คือ จำนวนร้อยละ 60.8 (14/23) ค่าเฉลี่ยโปรตีน PGP และ MRP ก่อนการรักษา คือ 8.55+-6.4 และ 16.66+-20.84 ตามลำดับ หลังการรักษา คือ 9.4+-5.6 และ 17.45+-22.96 ตามลำดับ ซึ่งพบว่าภายหลังการรักษา ค่าเฉลี่ยโปรตีน PGP และ MRP ไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p>0.05) กล่าวโดยสรุปว่า ภายหลังการรักษามีแนวโน้มว่าเนื้องอกมาสต์เซลล์มีความรุนแรงลดลง โดยการประเมินจากลักษณะทางจุลพยาธิวิทยา ตัวบ่งชี้การงอกขยายของเซลล์ ได้แก่ ดัชนี AgNORs ดัชนี PCNA และดัชนี Ki-67 และพบว่าเนื้องอกมาสต์เซลล์มีการแสดงออกของโปรตีนต่อต้านยา ซึ่งผลต่อการรักษาควรทำการศึกษาเพิ่มเติมต่อไปในอนาคต
