โทษปรับ : ศึกษากรณีการใช้มาตรการอื่นมาเสริมและแทนการปรับ

Abstract

โทษปรับ (Fine) เป็นการลงโทษที่มุ่งประสงค์จะบังคับเอากับบรรดาทรัพย์สินของผู้กระทำความผิด ไม่ว่าจะโดยการชำระเงินต่อรัฐ หรือการทำให้ต้องสูญเสียกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินของตน และเป็นโทษที่ศาลนำมาใช้บังคับมากที่สุด แต่ระบบการลงโทษปรับของประเทศไทยในปัจจุบัน มิได้ทำให้การลงโทษปรับเป็นไปตามวัตถุประสงค์เท่าที่ควร เนื่องจากโทษปรับที่กำหนดแบบตายตัวนั้น ทำให้เกิดความไม่เท่าเทียมกันในการลงโทษ ทำให้ผู้กระทำความผิดที่มีฐานะทางการเงิน ไม่เกรงกลัวต่อการบังคับโทษปรับและมีแนวโน้มในการกระทำความผิดซ้ำอีกในอนาคตส่วนผู้กระทำความผิดที่มีฐานะยากจน มักจะไม่สามารถชำระค่าปรับได้ จนต้องถูกศาลบังคับใช้วิธีการยึดทรัพย์สินแทนค่าปรับ หรือการกังขังแทนค่าปรับแทน จากการศึกษาพบว่า การบังคับโทษปรับในประเทศไทย ยังมีปัญหาและข้อขัดข้อง ทำให้การบังคับโทษปรับไม่เกิดผลสัมฤทธิ์ในการให้ความเป็นธรรมกับผู้กระทำความผิด คือ ปัญหาความสอดคล้องกับวัตถุประสงค์การลงโทษ ปัญหาการกักขังแทนค่าปรับ ปัญหาเรื่องการกำหนดค่าปรับ และปัญหาโทษที่จะลงแก่นิติบุคคล ผู้เขียนจึงได้เสนอแนะมาตรการเสริมและแทนการปรับที่เหมาะสมในประเทศไทย เพื่อให้การบังคับโทษปรับเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ โดยแยกเป็น 1. วิธีการบังคับโทษปรับโดยการเสนอแนะให้มีการแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายอาญา ได้แก่ การรอการลงโทษหรือรอการกำหนดโทษปรับ และการผ่อนผันชำระค่าปรับ 2. มาตรการแทนโทษปรับโดยใช้เป็นมาตรการอิสระ ได้แก่ การทำงานบริการสังคม มาตรการในรูปแบบของการให้การศึกษาและการฝึกอบรม และมาตรการในรูปแบบของการทำให้เกิดความอับอายแก่ผู้กระทำความผิด และ 3. มาตรการสำหรับนิติบุคคล ได้แก่ การผ่อนชำระค่าปรับ และการห้ามประกอบอาชีพบางอย่าง