Abstract:
โรคสครับทัยฟัสหรือโรคไข้รากสาดใหญ่จัดเป็นปัญหาที่สำคัญทางสาธารณสุขของประเทศไทยซึ่งจัดอยู่ในพื้นที่ระบาดของโรค ผู้ป่วยมักไม่ได้รับการวินิจฉัยเนื่องจากไม่มีอาการทางคลินิกที่เด่นชัดและการตรวจวินิจฉัยที่ใช้ในปัจจุบันยังมีข้อด้อย ในงานวิจัยครั้งนี้จึงได้นำอนุภาคทองคำระดับนาโนเมตรร่วมกับวิธีทางอณูชีววิทยามาใช้ในการพัฒนาแถบตรวจคัดกรองโรคที่สามารถอ่านผลได้ด้วยตาเปล่า ทำให้ตรวจได้ง่าย รวดเร็ว แม่นยำ และไม่จำเป็นต้องอาศัยผู้ที่มีความชำนาญหรือเครื่องมืออื่นๆ มาช่วยในการแปลผล การพัฒนาแถบตรวจคัดกรองโรคแบบแลทเทอรัลโฟลว์จากอนุภาคทองคำระดับนาโนเมตรที่ถูกตรึงด้วยสายดีเอนเอที่มีความจำเพาะต่อยีน 47 kDa, 56 kDa และ 60 kDa antigen ซึ่งถูกนำมาใช้ร่วมกันในการตรวจจับเพื่อเพิ่มความไวในการตรวจหาเชื้อ Orientia tsutsugamushi อันเป็นเชื้อก่อโรค สามารถใช้ตรวจจับเป้าหมายสังเคราะห์ได้ปริมาณต่ำสุด 0.125 fmol และตรวจหาพลาสมิดที่สอดแทรกด้วยยีน 56 kDa antigen ที่ผ่านการเพิ่มปริมาณยีนเป้าหมายด้วยวิธี Multiplex PCR ได้ต่ำสุด 1.72 copies และจากการทดสอบกับตัวอย่างเลือดทางคลินิกจำนวน 55 ตัวอย่าง พบว่ามีความไวร้อยละ 92 และความจำเพาะร้อยละ 93 เมื่อเปรียบเทียบกับวิธี Duplex nested PCR นอกจากนี้ยังไม่พบการเกิด Cross-hybridization กับเชื้อแบคทีเรียชนิดอื่นๆ และหนูซึ่งเป็น Host ชนิดหนึ่งของโรคอีกด้วย จากผลการทดลองพบว่า Stringency ของ Hybridization buffer และ Sodium dodecyl sulfate มีผลต่อความไวและความจำเพาะของชุดตรวจ จึงสรุปได้ว่าแถบตรวจคัดกรองโรคแบบแลทเทอรัลโฟลว์ที่ถูกพัฒนาขึ้นจากงานวิจัยนี้สามารถนำมาใช้ตรวจคัดกรองโรคสครับทัยฟัสในทางคลินิกได้ และยังสามารถนำองค์ความรู้ที่ได้ไปประยุกต์ใช้ในการพัฒนาชุดตรวจคัดกรองอื่นๆ ต่อไป
