Abstract:
วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มุ่งศึกษาการพัฒนาระบบชลประทานในเขตลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา ตั้งแต่ พ.ศ. 2488 – พ.ศ. 2507 จากการศึกษาพบว่า ในระยะเวลานี้ รัฐไทยส่งเสริมการพัฒนาโครงการชลประทานขนาดใหญ่เพื่อแก้ปัญหาภัยธรรมชาติ (น้ำท่วม ฝนแล้ง และน้ำเค็มรุกล้ำ) และพัฒนาการเกษตร (การเพิ่มผลผลิตข้าวและการส่งเสริมพืชไร่) โดย “โครงการเจ้าพระยา” เป็นโครงการชลประทานขนาดใหญ่โครงการแรก แม้ว่าโครงการนี้จะเป็นแผนการชลประทานตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 (พ.ศ. 2446) แต่ได้รับอนุมัติและเริ่มก่อสร้างใน พ.ศ. 2495 จนแล้วเสร็จใน พ.ศ. 2507 จากการสนับสนุนด้านเงินทุนจากสหรัฐอเมริกาและธนาคารโลก โครงการชลประทานเจ้าพระยาที่รัฐไทยก่อสร้างจนเสร็จสิ้นใน พ.ศ. 2507 ส่งผลกระทบหลายด้านต่อประเทศไทย เช่น ความเปลี่ยนแปลงด้านการบริหารงานของกรมชลประทาน การพัฒนาความรู้ด้านชลประทาน และความเปลี่ยนแปลงทางการเกษตร นอกจากนี้ โครงการเจ้าพระยายังมีบทบาทในการบริหารจัดการน้ำเพื่อรับมือภัยธรรมชาติในเขตภาคกลางของประเทศไทยเพิ่มขึ้น
