Abstract:
วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มุ่งศึกษาถึงความสัมพันธ์และผลกระทบที่วัฒนธรรมทางการเมืองมีต่อการมีส่วนร่วมของประชาชนในการเสนอกฎหมาย ทั้งในด้านของการกำหนดหลักเกณฑ์ในการเข้าชื่อเสนอกฎหมายและการพิจารณาร่างกฎหมายที่เสนอโดยประชาชน โดยจะเป็นการศึกษาเปรียบเทียบกระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชนในการเสนอกฎหมายระดับพระราชบัญญัติตามรัฐธรรมนูญภายใต้วัฒนธรรมทางการเมืองไทย เปรียบเทียบกับการมีส่วนร่วมของประชาชนในการเสนอกฎหมายระดับรัฐบัญญัติภายใต้วัฒนธรรมทางการเมืองประชาธิปไตยในบริบทของประเทศ ออสเตรีย สเปน และโปแลนด์ จากการศึกษาพบว่า วัฒนธรรมทางการเมืองไทย ซึ่งประกอบไปด้วยวัฒนธรรมทางการเมืองย่อยสองรูปแบบ รูปแบบแรกคือวัฒนธรรมทางการเมืองในระบบเก่าได้แก่ วัฒนธรรมทางการเมืองแบบอำนาจนิยม บารมีนิยม ศักดินานิยม และอุปถัมภ์ค้ำชู และวัฒนธรรมทางการเมืองประชาธิปไตยแบบมวลชน ส่งผลกระทบต่อการมีส่วนร่วมของประชาชนในการเสนอกฎหมายตามที่กำหนดไว้ในรัฐธรรมนูญในสองลักษณะ คือในส่วนของการกำหนดหลักเกณฑ์ในการเข้าชื่อเสนอกฎหมาย วัฒนธรรมทางการเมืองไทยก่อให้เกิดการกำหนดหลักเกณฑ์ที่ไม่ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนในการเสนอกฎหมาย ทั้งการกำหนดเงื่อนไขที่ค่อนข้างยุ่งยากในการเข้าชื่อเสนอกฎหมาย และการกำหนดกฎเกณฑ์ในลักษณะที่ไม่ทำให้การเข้าชื่อเสนอกฎหมายโดยประชาชนนั้นสะท้อนถึงเจตจำนงร่วมกันของประชาชน ในขณะที่ภายใต้กระบวนการพิจารณาร่างกฎหมายที่เสนอโดยประชาชนในชั้นของรัฐสภานั้น วัฒนธรรมทางการเมืองไทยทำให้กระบวนการพิจารณาดังกล่าวเป็นไปในลักษณะที่ไม่ใส่ใจ ทั้ง การกำหนดเงื่อนไขในการพิจารณาที่ทำให้ร่างกฎหมายที่เสนอโดยประชาชนจำนวนมากตกไปจากการพิจารณา การนำเอาร่างกฎหมายที่ประชาชนเสนอมาพิจารณาในฐานะเครื่องมือประกอบการพิจารณาร่างฯที่เสนอโดยรัฐบาล และการกำหนดหลักเกณฑ์ในการมีส่วนร่วมในกระบวนพิจารณาของประชาชนในลักษณะที่ไม่มีความแน่นอน
