อำนาจของศาลรัฐธรรมนูญในการตรวจสอบร่างรัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มเติม : ศึกษากรอบในทางทฤษฎี

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มุ่งศึกษาอำนาจของศาลรัฐธรรมนูญในการตรวจสอบร่างรัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มเติม จากเดิมที่ประเทศต่าง ๆ ให้การยอมรับหลักการให้ศาลรัฐธรรมนูญมีอำนาจตรวจสอบความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของกฎหมายได้ตามแนวคิดของฮันส์ เคลเซน ต่อมาได้มีการเพิ่มเติมหลักการให้ศาลรัฐธรรมนูญมีอำนาจตรวจสอบร่างรัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มเติมได้อีกด้วย โดยวิเคราะห์แนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวข้องพร้อมศึกษาเปรียบเทียบกับแนวทางของต่างประเทศที่ยอมรับและไม่ยอมรับหลักการให้ศาลรัฐธรรมนูญมีอำนาจตรวจสอบร่างรัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มเติม ได้แก่ ประเทศเนเธอร์แลนด์ ประเทศสโลวิเนีย ประเทศฝรั่งเศส ประเทศโรมาเนีย ประเทศฮังการี และประเทศเยอรมนี เพื่อวิเคราะห์เปรียบเทียบกับแนวทางของประเทศไทย จากการศึกษาพบว่า รัฐธรรมนูญของประเทศไทยมีสถานะที่ไม่มั่นคงถูกเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลาตามสถานการณ์ทางการเมืองและผู้ใช้อำนาจปกครองประเทศในขณะนั้น ผลการศึกษาบ่งชี้ว่าตลอดระยะเวลาการบังคับใช้รัฐธรรมนูญของไทยทุกฉบับนั้นเป็นไปในลักษณะการเป็นเครื่องมือทางการเมืองทำให้รัฐธรรมนูญจนสูญสิ้นจิตวิญญาณแห่งความเป็นกฎหมายสูงสุดที่ต้องธำรงไว้ซึ่งหลักการที่เป็นพื้นฐานสำคัญของการปกครองและสิทธิเสรีภาพของปวงชน รวมถึงหลักการตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐ ทั้งนี้ ไม่ปรากฏบัญญัติของรัฐธรรมนูญฉบับใดที่ให้อำนาจแก่ศาลรัฐธรรมนูญในการตรวจสอบความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของร่างรัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มเติม โดยเหตุนี้ จึงก่อให้เกิดปัญหาการตีความบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญที่ไม่อาจรับประกันความแน่นอนชัดเจนในการบังคับใช้บทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญได้ ดังนั้น ผู้วิจัยจึงเห็นสมควรให้มีการบัญญัติให้อำนาจแก่ศาลรัฐธรรมนูญในการตรวจสอบความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของร่างรัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มเติมให้เป็นไปโดยชัดแจ้ง เพื่อแก้ไขสภาพปัญหาในทางทฤษฎีในการใช้อำนาจของศาลรัฐธรรมนูญไทยสำหรับการตรวจสอบความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของร่างรัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มเติมให้สอดคล้องกับหลักกฎหมายรัฐธรรมนูญที่เกี่ยวข้องตลอดจนสอดคล้องกับเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญ