ปัญหาความสัมพันธ์ระหว่างกฎหมายแข่งขันทางการค้ากับกฎหมายคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญา : ศึกษาเฉพาะกรณีสัญญาอนุญาตให้ใช้สิทธิ

Abstract

ปัญหาความสัมพันธ์ระหว่างกฎหมายแข่งขันทางการค้าและกฎหมายคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญาของประเทศไทยมีประเด็นปัญหาหลักในเรื่องไม่มีบทกฎหมายที่ชัดเจนในระดับพระราชบัญญัติที่ใช้เชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างกฎหมายแข่งขันทางการค้าและกฎหมายคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญา จึงทำให้เกิดปัญหาทางกฎหมายที่สำคัญใน 2 ประการ คือ 1. ความไม่ชัดเจนต่อองค์กรผู้บังคับใช้กฎหมายในการบังคับใช้พระราชบัญญัติการแข่งขันทางการค้า พ.ศ. 2542 ต่อผู้ทรงสิทธิในทรัพย์สินทางปัญญาที่ใช้สิทธิของตนเกินขอบเขต 2. ประเด็นปัญหาการบังคับใช้โทษทางอาญาตามพระราชบัญญัติการแข่งขันทางการค้า พ.ศ. 2542 กับผู้ทรงสิทธิในทรัพย์สินทางปัญญาที่ใช้สิทธิเกินขอบเขตดังกล่าว นอกจากนี้เมื่อพิจารณาถึงแนวปฏิบัติ (Guideline) ในการกำกับดูแลการใช้สิทธิของผู้ทรงสิทธิตามกฎหมายไทยแล้ว พบว่ายังมีข้อจำกัดการบังคับใช้บางประการ เมื่อพิจารณาเปรียบเทียบกับกฎหมายของประเทศญี่ปุ่นและประเทศเกาหลีใต้พบว่า ประเทศญี่ปุ่นมีมาตรา 21 และประเทศเกาหลีใต้มีมาตรา 59 ของกฎหมายแข่งขันทางการค้าเป็นบทบัญญัติเฉพาะที่ใช้เป็นตัวเชื่อมความสัมพันธ์แล้ว จะช่วยแก้ปัญหาความชัดเจนขององค์กรผู้บังคับใช้กฎหมาย และความชัดเจนต่อผู้ทรงสิทธิในทรัพย์สินทางปัญญาได้ โดยหากมีการใช้สิทธิเกินขอบเขตของกฎหมายคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญาแล้ว อาจเป็นการละเมิดต่อกฎหมายทางการค้าซึ่งมีบทลงโทษทั้งทางแพ่งและทางอาญา นอกจากนี้คณะกรรมการแข่งขันทางการค้าของทั้งสองประเทศยังได้ออกแนวปฏิบัติเฉพาะในการกำกับดูแลการใช้สิทธิในทรัพย์สินทางปัญญาของผู้ทรงสิทธิทำให้ไม่มีปัญหาดังกล่าวเกิดขึ้นในประเทศญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ ดังนั้น ผู้เขียนเห็นว่าควรมีบทกฎหมายที่ใช้เชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างกฎหมายแข่งขันทางการค้าและกฎหมายคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญาตามแนวทางของต่างประเทศ และให้มีร่างแนวปฏิบัติ (Guideline) ฉบับใหม่ของไทยโดยยึดแนวทางการร่างตามแนวปฏิบัติปี 1989 ของประเทศญี่ปุ่น