ความรับผิดต่อความเสียหายอันเกิดแก่ทรัพย์สินตามกฎหมายความรับผิดอันเกิดจากสินค้าไม่ปลอดภัย

Abstract

พระราชบัญญัติความรับผิดต่อความเสียหายที่เกิดขึ้นจากสินค้าที่ไม่ปลอดภัย พ.ศ. 2551 มาตรา 4 ยังขาดความชัดเจนเรื่องขอบเขตความรับผิดของผู้ประกอบการในกรณีที่ต้องรับผิดต่อความเสียหายที่เกิดขึ้นต่อทรัพย์สินที่ได้รับความเสียหายจากสินค้าที่ไม่ปลอดภัยว่าผู้ประกอบการจะต้องรับผิดต่อทรัพย์สินประเภทใดบ้าง ความไม่ชัดเจนดังกล่าวทำให้เกิดปัญหาในการบังคับใช้กฎหมายที่ผู้ประกอบการถูกสันนิษฐานให้ต้องรับผิดภายใต้หลักความรับผิดโดยเคร่งครัด กล่าวคือ ผู้ประกอบการต้องรับผิด เว้นแต่จะพิสูจน์หักล้างข้อสันนิษฐานตามกฎหมายได้ และเป็นเหตุให้ผู้ประกอบการต้องรับภาระที่มากเกินสมควร จนอาจกระทบต่อการอยู่รอดของกิจการของผู้ประกอบการและอาจส่งผลกระทบต่อภาพรวมของเศรษฐกิจไทยได้อีกด้วย วิทยานิพนธ์เล่มนี้จึงมุ่งศึกษาเปรียบเทียบที่มาและเจตนารมณ์ของกฎหมายเกี่ยวกับความรับผิดของผู้ประกอบการจากสินค้าที่ไม่ปลอดภัยของต่างประเทศและประเทศไทย เพื่อกำหนดกรอบความรับผิดของผู้ประกอบการสำหรับความรับผิดต่อความเสียหายที่เกิดขึ้นต่อทรัพย์สินอันเนื่องมาจากสินค้าที่ไม่ปลอดภัยให้มีความเหมาะสมและเป็นธรรม ซึ่งในเรื่องนี้กฎหมายของประเทศสหรัฐอเมริกานั้นไม่ได้กำหนดขอบเขตของความรับผิดของผู้ประกอบการของทรัพย์ที่เสียหาย ส่วนประเทศในกลุ่มสหภาพยุโรปได้กำหนดขอบเขตความรับผิดของผู้ประกอบการไว้เฉพาะความเสียหายต่อทรัพย์สินที่ส่วนใหญ่ผู้เสียหายใช้ในกิจการส่วนตัวเท่านั้น หากเป็นทรัพย์สินที่ผู้เสียหายได้ใช้ในเชิงพาณิชย์จะไม่ได้รับความคุ้มครองภายใต้กฎหมายความรับผิดต่อความเสียหายที่เกิดขึ้นจากสินค้าที่ไม่ปลอดภัยของสหภาพยุโรป และผู้เสียหายต้องใช้สิทธิเรียกร้องความเสียหายที่เกิดขึ้นต่อทรัพย์สินดังกล่าวภายใต้หลักกฎหมายทั่วไปเรื่องละเมิด จากการศึกษาผู้เขียนพบว่าหากพิจารณาถึงปัจจัยต่าง ๆ อาทิ เจตนารมณ์ของกฎหมาย อำนาจในการต่อรองและความเท่าเทียมกันในการเรียกร้องค่าเสียหาย ความสอดคล้องกับบทบัญญัติอื่น ๆ ที่บังคับใช้อยู่ก่อนแล้ว รวมถึงเหตุผลทางเศรษฐกิจกับการพัฒนาอุตสาหกรรมของประเทศไทย ผู้เขียนเห็นว่า ควรจำกัดขอบเขตความรับผิดของผู้ประกอบการเฉพาะความเสียหายที่เกิดขึ้นแก่ทรัพย์สินที่ผู้เสียหายใช้ในกิจการส่วนตัวเท่านั้น หากเป็นความเสียหายที่เกิดขึ้นต่อทรัพย์สินที่ผู้เสียหายมีไว้ใช้ในเชิงพาณิชย์ ให้ผู้เสียหายใช้สิทธิเรียกร้องตามหลักกฎหมายทั่วไปเรื่องละเมิดซึ่งจะทำให้ผู้ประกอบการไม่ต้องตกอยู่ภายใต้หลักความรับผิดโดยเคร่งครัด