การแยกวินิจฉัยและการก่อโรคของเชื้อคริสซีโอแบคทีเรียม อินโดโลจีเนส ในปลาทับทิม (โอรีโอโครมีส เอสพี)

Abstract

การศึกษานี้เพื่อวินิจฉัยและศึกษาการก่อโรคของเชื้อ C. indologenes ในปลาทับทิมในประเทศไทย จากตัวอย่างปลาทับทิมป่วยจำนวน 100 ตัวอย่างนำมาเพาะเชื้อแบคทีเรียจากตับ ม้าม ไต ได้แบคทีเรียโคโลนีสีเหลืองจำนวน 20 ไอโซเลทที่สงสัยว่าเป็นเชื้อ C. indologenes นำตัวอย่างแยกวินิจฉัยเชื้อด้วยลักษณะปรากฏและคุณลักษณะทางชีวเคมีของเชื้อและเลือกตัวอย่างที่มีผลใกล้เคียงกับเชื้อ C. indologenes จำนวน 5 ไอโซเลททำการวินิจฉัยลักษณะทางอณูชีววิทยาด้วยเทคนิคการเพิ่มจำนวนดีเอ็นเอด้วยปฏิกริยาลูกโซ่พอลิเมอเรสในส่วนของ16s rRNAและหาลำดับเบสผลการทดสอบเชื้อ C. indologenes ทั้งหมด 5 ไอโซเลทพบว่า 4 ไอโซเลทมีความเหมือนของลำดับเบสที่ 99 % กับเชื้อ C. indologenes จากนั้นนำเชื้อ C. indologenes ทั้ง 4 ไอโซเลทมาทดสอบความรุนแรงในการก่อโรคของเชื้อในห้องปฏิบัติการได้แก่ คุณสมบัติการย่อยสลายเม็ดเลือดแดงและคุณสมบัติการสร้างเอนไซม์ของเชื้อและเลือกเชื้อ 1 ไอโซเลทที่มีความรุนแรงมากที่สุดเพื่อใช้ทดสอบหาค่า LD50 ในปลาทับทิม โดยการฉีดเชื้อทางช่องท้องที่ความเข้มข้นแตกต่างกัน ได้แก่ 2.9x105, 2.4x106 and 1.4x107 CFU/fish และสังเกตพฤติกรรมและบันทึกอัตราการตาย 10 วันหลังการฉีดเชื้อและคำนวณค่า LD50 จากการศึกษาพบว่าค่า LD50 ที่ระยะเวลา 10 วันเท่ากับ 2.78x106 CFU/fish โดยปลาทับทิมทุกตัวที่ได้รับเชื้อ C. indologenes แสดงอาการทางคลินิก เช่น เบื่ออาหาร สูญเสียสมดุลย์ รวมถึงความผิดปกติภายในได้แก่ ม้ามโต ตับโต และความผิดปกติทางจุลพยาธิวิทยาพบก้อนเนื้อตายแบบรุนแรงและการเพิ่มขึ้นของ melanomacrophage center (MMC) ในอวัยวะดังกล่าว ซึ่งผลการศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่าเชื้อ C. indologenes สามารถเป็นเชื้อก่อโรคได้ในปลาทับทิม