Abstract:
พืชสมุนไพรในสกุล Strychnos มีประวัติการใช้มานานทั้งในซีกโลกตะวันตกและตะวันออกซึ่งรวมถึงประเทศไทย โดย Strychnos แต่ละชนิดมีสารสำคัญที่มีฤทธิ์ต่อร่างกายในรูปแบบและความแรงที่แตกต่างกัน ทั้งนี้มีรายงานถึงการใช้สับสนกัน เนื่องจากพืชในสกุล Strychnos มีลักษณะทางพฤกษศาสตร์ที่คล้ายกันและมีชื่อพ้องเดียวกัน การพิสูจน์เอกลักษณ์จึงมีความจำเป็นเพื่อแยกพืชสมุนไพรในสกุล Strychnos ให้ถูกต้องกับการใช้ประโยชน์ ทั้งนี้การพิสูจน์เอกลักษณ์ด้วยเทคนิคทางชีววิทยาโมเลกุลโดยการใช้ลายพิมพ์ดีเอ็นเอจึงเป็นทางเลือกอีกวิธีหนึ่ง วิธีการนี้มีความถูกต้องของกระบวนการพิสูจน์เอกลักษณ์สูง เนื่องจากดีเอ็นเอเป็นลักษณะเฉพาะของแต่ละสิ่งมีชีวิตซึ่งถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษและไม่มีการเปลี่ยนแปลงจากปัจจัยต่าง ๆ เช่น ฤดูกาล ความชื้น แหล่งที่อยู่ นอกจากนี้จากการทบทวนวรรณกรรมยังไม่พบการพิสูจน์เอกลัษณ์ของพืชสมุนไพรในสกุล Strychnos โดยอาศัยดีเอ็นเอมาก่อน ในการศึกษานี้ทำการเก็บตัวอย่างพืชในสกุล Strychnos ที่พบได้ในประเทศไทยจำนวน 5 ชนิด ได้แก่ Strychnos axillaris Colebr., S. ignatii Berg, S. minor Dennst., S. lucida R.Br., S. nux-vomica Linn. และ S. nux-blanda A.W.Hill เพื่อหาลำดับนิวคลีโอไทด์เต็มความยาวยีนแมทเค พบว่าลำดับนิวคลีโอไทด์ของยีนแมทเคของพืชในสกุล Strychnos มีความยาวทั้งสิ้น 1,536 นิวคลีโอไทด์เท่ากันในทุกตัวอย่างที่ศึกษา เมื่อทำการเปรียบเทียบลำดับนิวคลีโอไทด์ของตัวอย่าง พบตำแหน่งพอลิมอฟิซึมที่สามารถพัฒนาเป็นเครื่องหมายดีเอ็นเอที่เหมาะสมเพื่อการพิสูจน์เอกลักษณ์ของพืชสมุนไพรในสกุล Strychnos ต่อไป
